CLARICE LISPECTOR

(1925-1977)

___________________

CON ĐƯỜNG THẬP GIÁ

Maria das Dores lo sợ. Thật sự lo sợ.

Nỗi lo sợ bắt đầu từ lúc nàng thấy kinh nguyệt không xảy ra. Điều này làm nàng kinh ngạc vì kinh nguyệt của nàng rất điều hoà.

Hơn hai tháng trôi qua, nhưng vẫn không có gì xảy ra. Nàng đến gặp một bác sĩ phụ khoa. Bà ấy xác định nàng đã thật sự có thai.

"Không thể được!" Maria das Dores gào lên.

"Tại sao không? Chứ chị không có chồng hay sao?"

"Tôi có chồng, nhưng tôi là một trinh nữ, chồng tôi chưa hề chạm đến tôi. Trước nhất vì anh ấy là một người đàn ông kiên nhẫn và thứ nhì vì anh ấy đã gần như liệt dương một nửa rồi."

Bà bác sĩ phụ khoa ráng cãi:

"Ai biết, có lẽ một đêm nào đó chị đã..."

"Không bao giờ! Tuyệt đối không bao giờ!"

"Trong trường hợp đó," bà bác sĩ phụ khoa kết luận, "tôi không biết giải thích thế nào nữa. Chị đã đến cuối tháng thứ ba rồi."

Maria das Dores rời phòng mạch bác sĩ, tâm trí quay cuồng. Nàng phải ghé vào quán và uống một chút cà-phê. Để có thể nghĩ cho ra tại sao lại như thế.

Cái gì đã xảy ra? Một nỗi lo lắng to lớn chiếm trọn đầu óc nàng. Nhưng nàng rời quán với tâm trạng hơi lắng dịu đôi chút.

Trên đường đi bộ về nhà, nàng mua một chiếc áo choàng tí hon cho đứa bé. Màu xanh, vì nàng chắc chắn nó sẽ là con trai. Nàng sẽ đặt tên gì cho cậu bé? Chỉ có một cái tên nàng có thể đặt cho nó: Jesus.

Bước vào nhà, nàng thấy chồng đang ngồi đọc báo, chân mang dép. Nàng kể lại cho anh ấy nghe những điều đã xảy ra. Người đàn ông sửng sốt:

"Thế thì anh là Thánh Joseph ư?"

"Đúng thế," nàng đáp ngắn gọn.

Cả hai người trầm ngâm.

Maria das Dores bảo chị giúp việc đi mua các thứ sinh tố mà bác sĩ phụ khoa đã ghi trong toa thuốc. Các sinh tố ấy tốt cho bé trai của nàng.

Bé trai thiêng liêng của nàng. Nàng đã được Chúa Trời chọn để mang đến cho thế giới một Đấng Cứu Thế mới.

Nàng mua một chiếc nôi màu xanh. Nàng bắt đầu đan những chiếc áo len nhỏ bé và may những chiếc tã mềm.

Trong lúc đó, bụng nàng lớn dần lên. Cái thai rất năng động: nó đạp dữ dội. Đôi lúc nàng bảo Thánh Joseph đặt bàn tay anh ấy lên bụng nàng để cảm thấy đứa con trai đang sống mạnh mẽ bên trong.

Những lúc ấy, đôi mắt Thánh Joseph đầy lệ. Cậu bé sẽ là một Jesus hào hùng. Nàng cảm thấy tâm hồn đầy ánh sáng.

Maria das Dores kể đầu đuôi câu chuyện đáng kinh ngạc ấy cho người bạn thân nhất. Cô ấy cũng sửng sốt:

"Maria das Dores, nhưng số mệnh đã ưu đãi chị biết bao!"

"Ưu đãi, vâng," Maria das Dores thở dài. "Nhưng tôi có thể làm điều gì để tránh cho con tôi khỏi bước theo con đường thập giá?"

"Cầu nguyện," người bạn khuyên, "hãy cầu nguyện thật nhiều."

Và Maria das Dores bắt đầu tin vào phép lạ. Có lần nàng nghĩ nàng đã thấy Đức Mẹ Maria Đồng Trinh đứng bên cạnh nàng, mỉm cười với nàng. Lần khác, chính nàng tạo nên pháp lạ: chồng nàng có một vết thương rách thịt trên ống chân, Maria das Dores hôn lên vết thương ấy — ngày hôm sau nó biến mất, không còn một dấu vết nào nữa.

Trời bắt đầu lạnh, lúc ấy là tháng Bảy. Đến tháng Mười, đứa bé sẽ ra đời.

Nhưng họ tìm đâu ra một chuồng bò? Phải chi họ sống trong một nông trại ở miền đồng quê Minas Gerais. Vì thế họ quyết định đến sống ở nông trại của Dì Mininha.

Điều khiến nàng lo lắng là đứa bé sẽ không ra đời vào ngày hai mươi lăm tháng Mười Hai.

Nàng đến Nhà Thờ hàng ngày, và ngay cả với cái bụng to nặng nàng vẫn quỳ gối nhiều giờ. Nàng chọn Đức Mẹ Maria Đồng Trinh làm mẹ đỡ đầu cho đứa bé. Và cha đỡ đầu của nó là Đức Chúa Christ.

Và thời gian trôi qua. Maria das Dores trở nên mập phì ra và thèm ăn những món kỳ lạ. Chẳng hạn, nàng muốn ăn những trái nho đông lạnh. Thánh Joseph cùng nàng đến nông trại. Và ở đó, anh tiếp tục nghề mộc, chuyên làm những cái tủ.

Một ngày kia, Maria das Dores ăn nhiều quá độ — nàng ói mửa và khóc. Và nàng nghĩ: con đường thập giá của đứa con trai thiêng liêng của tôi đã bắt đầu.

Nàng có cảm tưởng rằng nếu nàng để cho đứa bé mang tên Jesus, nó sẽ bị đóng đinh lên thập giá lúc đến tuổi làm đàn ông. Tốt hơn nên cho nó mang tên Emmanuel. Một cái tên giản dị. Một cái tên hay.

Nàng ngồi dưới tàn cây anh đào jaboticaba đợi Emmanuel ra đời. Và nàng nghĩ: "Vào lúc ấy, tôi sẽ không gào khóc, tôi chỉ nói — Ôi, Jesus!"

Và nàng ăn những trái anh đào jaboticaba. Nàng, người mẹ của Jesus, đã ăn no nê.

Bà dì, hoàn toàn lưu tâm đến việc này, đã trang hoàng căn phòng của nàng bằng những tấm màn cửa màu xanh. Cái chuồng bò gần đó có mùi dễ chịu của phân bò và những con bò cái.

Ban đêm, Maria das Dores ngước nhìn những tầng trời đầy sao, tìm ngôi sao dẫn đường. Ai sẽ là ba nhà thông thái ở phương Đông? Ai sẽ mang một dược và trầm hương đến cho con tôi?

Hàng ngày nàng tản bộ trên những quãng đường dài vì bác sĩ khuyên nàng nên đi bộ thật nhiều. Thánh Joseph để những sợi râu bạc mọc dài ra, và mái tóc của anh rũ xuống đến hai vai.

Sự chờ đợi thật là nhọc nhằn. Thời gian không chịu trôi qua. Mỗi bữa điểm tâm, bà dì làm cho họ những chiếc bánh nhỏ tan nhanh trong miệng. Và gió lạnh làm những bàn tay của họ cóng róng, đỏ ửng.

Ban đêm, họ đốt lên một đống lửa và ngồi quanh để sưởi. Thánh Joseph nhặt được cho mình một chiếc gậy chăn cừu. Và, bởi anh không thay quần áo, anh toả ra một mùi ngột ngạt. Tấm áo chùng của anh làm bằng sợi gai thô rẻ tiền. Anh uống rượu nho bên cạnh lò sưởi. Maria das Dores uống sữa trắng đầy bơ, tay cầm tràng hạt.

Trời vừa hửng sáng, nàng đã đi thăm những con bò cái trong chuồng. Chúng kêu trầm trầm. Nàng mỉm cười với chúng. Tất cả đều khiêm tốn: những con bò cái và người đàn bà. Maria das Dores rơm rớm chực khóc. Nàng xếp lại những mớ rơm trên nền đất, sửa soạn một nơi nàng có thể nằm xuống trong giờ lâm bồn. Giờ của ánh sáng chói loà.

Thánh Joseph, với chiếc gậy chăn cừu, đi lên núi để cầu nguyện. Bà dì làm món thịt heo quay, và mọi người ăn như điên. Nhưng đứa bé vẫn chưa ra đời.

Cho đến một đêm, lúc ba giờ sáng, Maria das Dores cảm thấy đau bụng lần đầu. Nàng thắp ngọn đèn bão, đánh thức Thánh Joseph, đánh thức bà dì. Họ mặc quần áo. Và với một bó đuốc soi đường, họ đi qua những lùm cây, đến chuồng bò. Một ngôi sao to lớn lấp lánh trên bầu trời đen.

Những con bò cái, thức giấc, trở nên bồn chồn và bắt đầu kêu rống lên.

Ngay sau đó, cơn đau trở lại lần nữa. Maria das Dores cắn bàn tay chính mình để khỏi gào khóc. Và bình minh không đến.

Thánh Joseph run rẩy vì lạnh. Maria das Dores, nằm trên rơm, dưới một chiếc chăn, chờ đợi.

Thế rồi một cơn đau quặn dữ dội bất ngờ đến. "Ôi, Jesus," Maria das Dores rên lên. "Ôi, Jesus," những con bò cái dường như cũng kêu rống lên như thế.

Những ngôi sao trên bầu trời.

Rồi điều ấy xảy ra.

Emmanuel ra đời.

Và cái chuồng bò dường như tràn ngập ánh sáng.

Một bé trai mạnh mẽ và xinh đẹp khóc một tiếng lớn vào làn không khí buổi rạng đông.

Thánh Joseph cắt cuống rốn. Và người mẹ mỉm cười. Bà dì khóc.

Không ai biết đứa bé này rồi có phải bước đi trên con đường thập giá. Con đường ai cũng phải đi.