Như thường lệ, chuyến tàu hoả commute’s mang bảng số AIM 751-11 rời nhà ga Hoboken, bên kia sông Hudson, New Jersey, chạy ngược về hướng tây bắc, đúng bốn giờ năm mươi lăm phút.

Tôi vịn ven cửa lần đến phòng rửa tay. Tàu lắc lư dữ dội khi đã đạt đến tốc độ tối đa. Ánh điện lờ mờ trong không gian chật hẹp, phảng phất mùi thuốc sát trùng. Mặt gương mờ cũng đủ cho tôi thấy hai mắt tôi sưng húp, nét bút than nhoè nhoẹt. Cả ngày, nước mắt tôi liên tục trào ra cay xè. Supervisor bảo tôi hãy về đi, nhưng tôi lắc đầu, nán đến giờ tan sở. Nước mắt tôi rơi ướt cả giấy má trên bàn làm việc.

Mới năm ngoái, mẹ tôi qua đời. Nỗi đau mất mẹ nơi xa cách nghìn trùng, chưa kịp nguôi ngoai thì chín giờ sáng, anh tôi ở Texas gọi cho tôi về sở báo tin cha chúng tôi đã ra đi vĩnh viễn đúng hai mươi bốn tiếng đồng hồ trước. Cha ra đi, cũng như mẹ ra đi, tôi không được thấy lại mặt một lần sau ngày vĩnh biệt mười mấy năm về trước. Nước mắt tôi nóng hổi trào ra: bây giờ tôi là một đứa mồ côi! Một người đàn bà trung niên mồ côi. Tôi đã đến cái tuổi bắt đầu có một khái niệm sâu sắc về cái chết và sự mất mát, nhưng tôi chưa bước tới giai đoạn trong đời khi có thể chấp nhận một cách an nhiên ý thức về nỗi lạc loài và cô đơn tất nhiên của kiếp người. Tôi ngồi để hai tay lên đùi, những ngón tay cóng buốt đan vào nhau. Tôi nhìn chiếc nhẫn vàng của mẹ tôi cho ngày tôi bỏ nước ra đi. Tôi vẫn ngơ ngác lấy làm lạ, từ ngày tôi đeo chiếc nhận ấy ở lóng tay, rằng một màu hoàng kim rực rỡ và đầm ấm như vậy, màu vàng của những chiều cuối hè trong vườn cau của làng nội tôi, lại có thể gây nên một cảm giác buồn bã đến thế.

Ánh sáng rơi rớt của chiều đông loang loáng ngoài xe. Lâu lâu, còi tàu rúc lên vang dài vun vút bên ngoài cửa kính đục mờ, rồi toả rộng ra, lê thê trải dài trên những cánh đồng quạnh quẽ một màu úa chết. Ở xa, thật xa, rặng núi tím ngắt trải dài thành một vết thẫm cắt đứt ngang khung trời xám thành một đường rạch màu thép lạnh.

Khi chuyến tàu hoả về đến nhà ga tỉnh lẻ Honga, thì trời vừa sẫm tối. Chỉ còn chờ bóng đêm hiện về là lác đác những bông trắng nhỏ bắt đầu phất phơ rơi xuống, những đốm trắng mơ hồ lặng lẽ nối đuôi nhau. Viên sếp ga mặc đồng phục xanh đậm cầm đèn giơ cao lên khi thiếu phụ bước xuống tam cấp sắt. Nàng mặc áo choàng trắng, váy đen dài, chỉ để lộ hai cổ chân thon dưới lớp “ba” màu khói hương mỏng mướt. Ánh sáng của chiếc đèn bão hắt lên mặt người đàn bà đội mũ nỉ xám nhạt, chỉ thấy một gò má cao hồng và đuôi chân mày cong dài. Phần còn lại của khuôn mặt chìm hẳn vào bóng tối của đêm đông đen nghịt, lả tả bông tuyết im lặng rơi rơi...

Ngay từ lúc vợ bước xuống tàu, tôi đã biết ngay là có sự bất thường. Nàng vốn có dáng đi thướt tha mà vững chãi, nhưng hôm nay toàn thân nàng như bị gió lớn thổi tạt, chao đảo bấp bênh. Tôi nắm lấy tay nàng, dìu ra xe ở bãi đậu.

- Anh, ba mất rồi, ba em mất rồi. Anh Hai gọi cho em ở sở khi sáng.

Một tay nắm vững tay lái, tôi với tay kia bắt lấy tay vợ, bóp chặt, rồi thả ra, rồi tôi nhè nhẹ vuốt ve tay nàng, đều đều, nâng niu những ngón tay thon nuột lạnh ngắt. Vợ tôi nức lên một tiếng, rút vội tay đưa lên úp vào mặt. Tuyết đổ mạnh hơn, rồi bất thần một trời tuyết ập xuống, tơi bời. Tuyết xuống mạnh và nhiều đến nỗi tôi phải bấm nút số hai cho quạt mưa chạy thật nhanh. Xe chầm chậm đi qua thành phố im lìm thưa thớt. Đã trung tuần tháng giêng dương lịch mà không khí cuối năm vẫn còn vương vất ở những con đường hẹp tỉnh lẻ. Vài căn nhà khiêm tốn vẫn còn lại những đèn đuốc trang hoàng mừng Giáng sinh, những bóng đèn nhỏ xíu màu xanh màu đỏ nhấp nháy, nhấp nháy một niềm vui lạc lõng mong manh... Tôi nắm lấy tay vợ đưa lên môi, lên mũi. Mùi thơm quen thuộc, ngất ngây. Tôi há miệng hà hơi ấm vào lòng bàn tay nàng. Một lúc sau, nàng mở giây thắt an toàn, xích lại gần hơn, và dụi đầu vào vai tôi, khóc tấm tức. Tiếng khóc đứt đoạn của nàng cùng nhịp với tiếng quạt mưa đi qua đi lại xào xạc bên ngoài mặt kính chắn gió.

Khi tôi tỉnh giấc nửa đêm thì chiếc đồng hồ đánh thức dạ quang chỉ hai giờ rưỡi hơn. Tôi lắng tai nghe âm thanh rời rạc li ti và tôi biết là tuyết vẫn còn đang xuống mạnh. Tôi nằm yên hình dung đồi núi mênh mông đen hun hút và tuyết rơi lặng lẽ, rơi mãi từ khi trời sẫm tối, đến nay là hơn tám tiếng đồng hồ, có thể tuyết ngập hơn cả một bộ rồi.

“Anh ơi, anh không ngủ à?”

Vén mái tóc dài sang một bên, nàng nằm sát lại gần hơn, quàng tay qua ngực chồng.

“Anh mới tỉnh giấc. Này, nghe... Em có nghe tuyết rơi không?”

Nàng yên lặng một hồi lâu rồi mới trả lời:

“Có, có, em nghe...”

“Trời khóc ba em đó. Ba mất rồi em không thấy được mặt ba mười mấy năm trời...”

Trong căn nhà nhỏ, những nén hương đốt liên tiếp cả tối toả khói mù mù, quyện lấy trần nhà, tường nhà, đồ đạc áo quần, thấm cả vào gối chăn và mái tóc người đàn bà. Nửa đêm, tuyết rơi mạnh, chắc là đường sá đã ngập lụt cả rồi. Hồi tối khi đi qua nghĩa trang tỉnh lẻ, người đàn ông thấy tuyết đã phủ lấp cả vùng đồi con, chỉ còn trơ lại những chiếc thánh giá, những bia mộ cao cũng màu trắng xoá. Đây đó, thấp thoáng những hình thù xác xơ quái dị của những cây trắc bá lừng lững chịu đựng giá băng.

Từ xa, rất xa, gầm gừ tiếng xe ủi tuyết. Trong đêm thâu, chiếc xe khổng lồ, bánh niềng dây xích thép, đèn pha sáng rực, đèn đỏ nhấp nháy, lầm lũi chạy dọc theo lề đường, càng cạo tuyết ấn sát lên mặt đường ngập tuyết.

Tôi nằm nghe hơi thở nàng mơn man bên má và nhớ lại những hôm tuyết xuống như thác, cả ngày cả đêm. Rồi khi trận bão tuyết đi qua, thốt nhiên vạn vật im lìm, kinh tởn. Qua được cơn chấn động, núi đồi đứng yên, hoàn hồn. Thinh không lặng tờ. Những thân cây đen thui, như sau một trận hoả hoạn, đứng thẳng tắp. Và trong vùng im lặng tuyệt đối ấy, một bông tuyết độc nhất, một bông tuyết độc nhất, lặng lẽ rơi xuống từ cõi ba vạn thế giới, rơi xuống thản nhiên vô cùng... Tấm shade che cửa sổ bỗng sáng lên một màu vàng đục. Ánh đèn pha chiếu qua tàng cây phong in thành những nét khẳng khiu trên mảnh màn nhựa. Thoạt đầu, những hình thù ngang dọc đó còn lờ mờ, rồi chúng trở thành linh hoạt hơn, sắc đậm hơn. Tiếng động cơ lại gầm lên, và xe ủi tuyết đã đến gần nhà. Tiếng cạo băng rào rạo. Tuyết bị dồn nén, cứng ứ vào hai bên lề đường. Tôi quàng tay sờ má, sờ môi, thì mặt vợ tôi đã ướt đẫm nước mắt.

Tôi nghe thật rõ, tôi thấy thật rõ, chiếc xe ủi tuyết hai mắt lửa đỏ nhập nhoè lầm lũi lăn sâu vào con đường nhỏ như một chiếc xe tăng không có chướng ngại vật nào có thể chặn được bước tiến. Từ những âm thanh dữ dằn đó tôi nghe vọng ra những vang rền của bãi sa trường rổn rảng gươm đao và chất ngất sát khí. Tôi hình dung giọt nước long lanh đông lạnh thành đá, triệu triệu phân tử li ti cóng buốt, kim cương của muôn vạn hải hồ, triệu triệu số kiếp biến hoá không cùng. Tôi thấy sự sống và cái chết chập chùng trong một ly, trong một giây, và cuộc tử sinh hiển hiện hằng hà sa số như những phân tử của giọt nước long lanh.

Xe ủi tuyết đã đến ngay trước mặt nhà. Căn phòng bỗng rung chuyển theo nhịp động cơ dữ dội. Người đàn ông và người đàn bà dập dìu quằn quại trong cơn sóng dậy đất bằng, banh da xé thịt nhau trong đêm đông ngập tuyết, và hơi thở dồn dập của họ ào ạt dâng lên, dâng lên, nước thuỷ triều tuôn trào rồi tràn trề tít tắp về chốn vô thỉ vô chung. Rồi người đàn ông trườn tới, trườn lên, như một con rắn lớn, từng khúc xương sống oằn oại chậm rãi, chậm rãi, tiếp nối nhau đưa toàn thân ra khỏi lớp vỏ mỏng. Chàng bò dài trên bờ vực lưng chừng một ngăn cửa đá dựng cheo leo. Người đàn ông lê mình trên cỏ sắc ướt đẫm. Sỏi đá gai góc trầy xướt toàn thân. Đến khi người đàn ông trườn lọt qua cửa đá chật hẹp thì bên kia là một không gian bát ngát vắng lặng, và ở phía dưới, xa tít mù, lấp loáng có mặt nước. Người đàn ông gồng mình, hít một hơi dài, rồi nghiến răng nín thở, rồi tưởng như ngất lịm đi, chàng rùng mình, ngã sấp xuống biển nước. Ở từ xa, có tiếng còi xe cứu hoả gào lên thất thanh, rồi lập đi lập lại như tiếng kêu giận dữ và đau đớn của một con thú lớn bị trọng thương...

Tôi ghì chặt lấy chồng tôi, nước mắt tuôn trào. Toa tàu hoả phóng nhanh trong chiều tà, cảnh tượng bên ngoài xoay lui, xoay lui, làm cho tôi choáng váng, nhưng khi tàu rời ga Port Jaspers tôi có cảm tưởng là vạn vật bỗng nhiên ngừng chuyển động và một sự im lìm ghê gớm bao trùm tất cả. Sự côi cút của tôi tuyệt đối. Chỉ một mình tôi đối diện với tất cả. Rồi giờ đây khi đã tìm lại được hơi ấm của một hoàn hồn, tôi nghe ở từ xa tít mù tiếng còi xe cứu hoả gào lên, và chồng tôi oằn người trên tôi như thể chàng chết ngất trên đỉnh tột cùng của đớn đau và hoan lạc. Tôi ôm ghì chồng, tôi khóc, tôi cười. Tôi trở thành cõi trời minh mông, mây trắng hàng hàng lớp lớp ngất ngưởng bay về, tôi dạng hai chân ra đón nhận cả một bầu tinh tú rạng ngời hào quang. Tôi là trời, tôi là đất, tôi là núi đồi sông lạch, tôi là con cá cọng rau. Cha Mẹ ơi, con đây, về với con! Tôi là con hồ ly thân dịu đuôi dài, tôi mềm mại quấn quít là con bạch tuột, tôi dạng hai chân và tôi kêu thét lên “mình ơi!” và người đàn ông là chồng tôi đó gầm lên một tiếng, rồi toàn thân chàng tuôn trợt vào thân thể của tôi, tuốt luột mất hút vào trong tôi, vào trong cơn địa chấn của da thịt và tuỷ xương...

Tôi nằm im nghe thân xác mình căng chướng nặng nề, tôi nằm nghe xương cốt giãn ra, tan hoà vào da thịt đang nở bung thành một hình hài to tướng dị thường. Tôi ôm người đàn ông, không phải chỉ với hai tay hai chân mà với tất cả các hạch tuyến, huyết quản trong cơ thể tôi. Tim tôi đập chậm lại, tôi nghe tim tôi đập mơ hồ như tiếng tích tắc của một chiếc đồng hồ đeo tay nhỏ xíu chôn vùi trong nội tạng tôi. Tôi nằm bất động như vậy không biết bao lâu. Tôi lắng nghe: xe ủi tuyết đã đi xa rồi. Cả cái âm thanh li ti mơ hồ rào rạt của tuyết rơi ban đêm cũng không còn nữa.

Rồi trong giây phút đê mê tê điếng ấy, tôi bỗng thấy một cơn mát lạnh - từ cõi vô thiên vô địa nào bay về... Tôi nhận thức trước tiên ở các ngón chân, rồi từ từ, từ từ cảm xúc mát lạnh đó thấm lên dần chân tôi, gối tôi, rồi hai đùi tôi, tôi dạng hai chân rộng hơn, tôi nhếch mông tôi lên, và cảm giác đó ào ạt tuôn trào vào bụng dưới của tôi, tràn trề lan ra nhanh chóng toàn thân tôi. Tôi thấy rõ ràng từng tế bào một của toàn thân được tắm gội phủ phê trong cảm giác mát lạnh trong veo đó. Và tôi sung sướng vô ngần, một nỗi xúc cảm, một niềm hoan lạc tôi chưa bao giờ được biết, tôi ngất ngây, tôi nằm im để nhận ra rằng tôi chỉ còn thênh thang một mình, dập dìu đong đưa giữa hai cõi tử sinh... Nỗi xúc cảm đó, cơn mát lạnh rưng rưng lụt ngập cơ thể của tôi đó, càng lúc càng trỗi dậy, càng lúc càng mãnh liệt đến một mức kinh hoàng, tôi biết tôi sắp ngất đi, thì tôi ưỡn người, tôi dạng hai đùi ra thật rộng, và toàn thân người đàn ông chồng tôi, đã mất hút vào thế giới sâu thẳm trong cơ thể tôi, bỗng trôi tuột ra ngoài, nhễ nhại như một đứa sơ sinh...

Chuyến tàu AIM 751-11 về đến Honga trễ mất hai mươi phút. Sân ga và đường sá còn lầy lội sau trận bão tuyết lớn đầu tuần. Thỉnh thoảng một tia sáng loé lên, ngỡ ngàng, rồi tắt ngấm, như một ảo ảnh của những mùa hạ ấm khô không bao giờ có thật.

Người đàn bà bước xuống tam cấp sắt, tay ôm một bó huệ trắng nàng đã ghé mua ở tiệm hoa cạnh sở làm. Người chồng cầm lấy xắc tay nặng cho vợ. Hai người nhìn nhau không nói,. Trên đường về nhà, lúc xe chạy qua tỉnh lẻ còn ngập lụt tuyết trắng, người đàn bà liếc mắt nhìn chồng, và môi nàng thoảng qua một nét mơ hồ, phảng phất như một nét cười.

Buổi lễ cầu siêu cho thân phụ người đàn bà được cử hành bốn hôm trước ngày đưa ông Táo về trời. Mấy nén hương Quan Âm toả khói thơm ngào ngạt, quyện lấy những đoá huệ trắng ngọc ngà. Người đàn bà quì trước bàn thờ, đầu chít khăn tang, đôi mắt nàng thâm quầng và mọng sưng sáng rực trong khuôn mặt trắng nhợt nhạt. Bên cạnh nàng, người chồng quì ngay ngắn thật lâu, rồi sau ba tiếng chuông, cất giọng sang sảng bắt đầu tụng Tâm kinh:

“Sắc bất dị Không, Không bất dị Sắc, Sắc tức thị Không, Không tức thị Sắc”...

1987

(In trong tập Xứ Sấm Sét, nhà xuất bản Văn Nghệ, California, 1987, tr. 153-160)