TÀN TUYẾT

(1953~)

______________________________

BỌT XÀ PHÒNG TRÊN NƯỚC BẨN

Mẹ tôi đã biến thành một chậu nước xà phòng.

Không ai biết việc này. Nếu có người nào đó biết chuyện nhà tôi, hẳn họ sẽ chửi tôi là đồ súc sinh, là kẻ mưu sát hiểm độc và ti tiện.

Sáng nay, bà liên hồi la gọi tôi trong bếp, đến nỗi màng tang tôi rát lên.

Từ năm ngoái đến bây giờ, bà cứ ngủ trong nhà bếp. Mà thực ra, không phải là nhà tôi không có buồng ngủ. Nhưng không lúc nào bà quên than phiền với tôi rằng sao nhà cửa lạnh như hố băng, vừa bước vào là mũi dãi lòng thòng. Bà mắng tôi là “đứa ngỗ ngược”, là ngược đãi mẹ già trắng trợn, và cuối cùng kết thúc bằng những tiếng gào khóc thảm thiết.

Một hôm, không biết làm thế nào mà bà lại trèo lên được nóc gác — nơi từ nhiều năm qua bà chưa từng lên — tìm được một cái giường xếp cũ nát. Mặt mũi bà trở nên rạng rỡ vui vẻ như bắt được của quý, rồi ngay sau đó bà đem cái khung giường ấy đặt đối diện với lò than trong bếp.

“Mẹ ơi, cẩn thận kẻo trúng độc khí than bếp lò đấy”.

“Được rồi, con ngoan!” Bà vỗ vai tôi. “Đó không phải là điều mà mày trông đợi hay sao? Điều mà ngày đêm mày mơ tưởng chính là chuyện này chứ gì nữa, tao rõ cả rồi. Mày cứ kiên nhẫn đợi đi, có lẽ sắp được như mong ước rồi đấy con ạ!”

Tôi đỏ mặt, trong miệng lúng búng mấy tiếng không hiểu ra làm sao.

Để thị uy với tôi, trước khi ngủ, bà đóng cửa sổ nhà bếp lại thật mạnh, nghe ầm ầm. Điều kỳ lạ là không khi nào bà trúng độc. Có lần nửa đêm tôi đau đầu trở dậy và hoài nghi rằng không biết có phải bà đã trúng độc chết rồi hay chưa. Tôi khoác áo bước ra ngoài, đến bên ngoài cửa nhà bếp, liền nghe tiếng ngáy rất lớn bên trong, tựa như tiếng một con heo nái nằm trong đó — bà đang ngủ say sưa. Khi ngủ trong bếp, bà luôn nói rằng có một con bọ cạp chích vào đầu, khiến cho một nửa đầu tê dại, sau đó bà trở dậy lục lọi rương tủ, khiến cho tôi suốt đêm phải mất ngủ. Mỗi lần tôi ra hiệu cho bà biết nỗi khổ sở ấy của tôi, thì bà lại đùng đùng giận dữ: “Bây giờ có chuyện đó sao? Ngay cả một sở thích nhỏ xíu của mẹ mày cũng bị tước đoạt, trời cao đất dày ơi!” Sau đó bà gào khóc, rồi xô đẩy và dùng nước bọt bôi cả lên người tôi.

Tôi vào nhà bếp, thấy cái mặt ngái ngủ của bà thò ra từ chiếc chăn đen sì, khạc nhổ và nói: “Hôm nay mày đem lễ vật sang nhà Vương Kỳ Vưu đi, hôm qua tao đã mua rồi, đặt trên nóc tủ lớn ấy”. Bà cười một cách quỷ quái, tựa như đã sắp đặt xong một âm mưu nào đó và chỉ đợi tôi mắc bẫy.

Vương Kỳ Vưu là một trưởng phòng nhỏ trong cơ quan của mẹ tôi, có bộ mặt hết sức hạ lưu, bỉ ổi. Ông ta có một cô con gái, hay nói đúng hơn là một bà cô chưa chồng ba mươi ba tuổi, mặt mũi cũng y hệt ông bố, trên má còn có một cục u nhỏ. Mẹ tôi vô cùng sùng bái ông ta, bà tìm đủ mọi cách để bợ đỡ và nịnh hót lấy lòng ông ta. Nhưng lão ấy làm cao, cứ phớt lờ, có lẽ là chê mẹ tôi vừa già vừa xấu. Sau làm thân mấy lần mà vẫn không có kết quả, mẹ tôi bỗng nghĩ ra một kế là đưa tôi sang nhà lão Vương làm rể. Tôi cùng mẹ đi sang nhà lão, đương nhiên người nhà lão đều biết rõ tôi đến nhà lão làm gì, họ ghé tai nhau xì xầm cười nhạt. Trưởng phòng đang dùng một cây ngoáy tai móc ráy tai, rồi quệt vào một hộp diêm, và cái hộp diêm ấy sắp đầy lên rồi. Bà cô ba mươi ba tuổi ngồi phía sau cái lò lớn, mũi cô ta không ngừng phát ra một thứ tiếng kỳ quái, giống như có rất nhiều dã thú gào rú trong hang núi. Cô ta mở miệng khiến tôi toát mồ hôi lạnh: “Các người đến đây giở trò quỷ gì vậy? Sao hả? Xéo đi! Bệnh trĩ của tôi lại tái phát rồi đấy!” Mẹ tôi quả là một người đàn bà cứng rắn, bà không có vẻ gì là hoang mang lúng túng, vui vẻ tự nhiên ngồi xuống. Lát sau, bà đưa ra một túi măng khô, nói: “Cháu nó có cái này đem biếu cho trưởng phòng.” Sau đó bà kéo tôi khỏi những ánh mắt đang nhìn chằm chằm, hiên ngang ra về. Mấy hôm sau đó, ngày nào bà cũng ba hoa khoe khoang với người ta, ngầm cho mọi người biết “quan hệ đặc biệt” của bà và lão trưởng phòng.

“Con đau chân, mẹ à.”

“Cái gì?” Từ trên giường bà chợt nẩy lên, phá toang cái mạng nhện mới kết hồi đêm; con nhện nhanh chóng buông mình leo lên chiếc giường và biến đâu mất.

“Mẹ cứ la con, chân con đau muốn chết, cứ như có ai đang cưa vào xương. Trong bụng thì cồn cào, không chừng ói cả ra nhà họ.”

“Đừng có làm như vậy với tao!” Bà khua cánh tay lên. Trên cái cổ khẳng kheo của bà có hai cái gì giống như con cá đang nhảy lên. “Tao đã sớm liệu rồi, mà mày cứ chống lại! Mày đem ống nhổ để ở bậc cửa, muốn để cho tao đạp trúng và ngã quay ra đất... Trời đất ơi, chuyện này là sao!” Dừng một lát, bà ra lệnh cho tôi đưa đầu ra trước mặt bà. Bà nắm đầu của tôi, hết nhìn bên trái lại nhìn bên phải, lại còn dùng cái móng tay đầy cáu bẩn chọc vào ót tôi mấy cái, sau đó nhổ nước bọt vào mặt tôi, rồi gào lên: “Âm mưu của mày sẽ không bao giờ thành công đâu!” Nói xong, bà bắt đầu tự đấm ngực, tát tai mình, mãi đến khi hết giận dữ mới thôi. Lúc ấy xảy ra một chuyện.

Khi bà giơ tay lên tự đánh mình, cánh tay đụng vào ly trà đặt trên cửa sổ, chiếc ly ấy do bà đặt ở đó từ đêm trước. Nước trà toé ra, văng lên mặt bà, bà dùng tay áo quệt, mỗi lần quệt, trên mặt bà lại xuất hiện rất nhiều bọt màu trắng, và những nơi bà quệt qua, rõ ràng có một đường lõm xuống.

“Mẹ hãy đi tắm rửa đi, con lấy nước nhé!” Tôi nói giống như có ma quỷ sai khiến.

Tôi đem nước nóng đổ ra chậu gỗ rồi đi ra, núp sau cửa, thấy mẹ tôi vừa pha nước lạnh vừa nguyền rủa rằng tôi có ý muốn làm bà chết bỏng. Sau đó bà im lặng, có lẽ đang thay quần áo. Tôi hồi hộp đến nỗi mặt trắng bệch, toàn thân run rẩy. Tôi nghe bên trong phát ra một tiếng la yếu ớt nghẹt thở, giống như tiếng kêu cứu của người sắp chết đuối, sau đó là sự im lặng hoàn toàn. Từ bậc thềm tôi bật lên, quần áo đẫm mồ hôi, móng tay phát xanh, tròng mắt lồi ra. Khoảng một tiếng sau, tôi mới dùng một cái búa gỉ mở cửa nhà bếp, tiến vào.

Bên trong trống rỗng, không có ai, quần áo lót mẹ tôi thay ra hãy còn đặt bên cạnh giường kia, cả đôi dép lê cũng còn đó. Mắt tôi dừng lại ở chậu nước, nước trong chậu đầy xà phòng đen đúa bẩn thỉu. Nổi trên mặt nước là những vòng bọt sáng óng ánh và toả ra mùi gỗ mục.

Tôi ngồi phịch xuống chiếc ghế đẩu gỗ bật khóc, vì sự dơ dáy của mẹ, vì chiếc cổ khẳng kheo và vì đôi chân quanh năm lở loét chảy nước của mẹ.

Tôi đợi mãi đến trưa mới đi gọi người. Và người ta kéo đến, lao vào như ong vỡ tổ, bước chân “thình thịch, thình thịch” khiến nền nhà như sụm xuống, họ nhìn tới nhìn lui, hoài nghi quan sát đôi mắt sưng húp của tôi, sau cùng họ nhìn thấy nhà bếp. Có một người cúi xuống nhìn nước trong chiếc chậu gỗ và dùng móng tay chọc một cái bọt xà phòng. Đó là một gã nhỏ thó, giống một tên ăn cắp để tóc dài.

“Mẹ tôi tắm xong thì biến mất.” Tôi miễn cưỡng lên tiếng, trong dạ dày có cái gì đó cuộn lên. Con nhện lại kết một cái mạng mới trên đầu tôi. Bọn người kia nhìn nhau cười.

“Trong nước này có mùi gì ấy.” Gã để tóc dài nói. “Biết đâu có cái gì đó tan trong này không nhỉ? Tôi mới chọc thử, có cảm giác rằng đã chọc vào xương sống của một người đàn bà.”

“Hay là chọc vào đùi?” Mọi người thích thú chen vào, cả bọn hả họng cười. Những viên ngói trên nóc nhà nhảy lên, bốn bức tường phát ra những tiếng nứt đáng thương.

Rồi họ kéo đi, cũng như ong vỡ tổ, khoa chân múa tay khoái chí vô cùng vì phát hiện bất ngờ của gã nhỏ thó. Có những người nhịn không nổi, còn đái vãi cả ra hè.

Sau khi họ đi, tôi ngồi ủ rũ một lúc lâu. Trong nồi có cơm nguội nấu từ hồi sáng, tôi xới ra ăn mấy miếng, nghe có mùi xà phòng.

“Tam Mao, Tam Mao, đã đem lễ vật đi chưa?” Tiếng khàn khàn của mẹ tôi phát ra từ đáy chậu gỗ, những chiếc bọt xà phòng dưới ánh đèn lạnh lẽo trừng trợn nhìn tôi.

Tôi loạng choạng chạy ra ngoài, chung quanh tối đen, mấy chiếc đèn đường lập loè như những ánh mắt gian tà.

“Tam Mao, Tam Mao!” Tiếng kêu trong nhà bếp vẫn vang lên, từng tiếng từng tiếng cao dần, dường như đã phát cáu.

Tôi bỗng cảm thấy cổ họng ngưa ngứa, cố ho một tiếng, thì trong miệng phát ra tiếng sủa của chó, không ngừng lại được. Sau khi người ta xúm lại, tôi vẫn sủa dữ và vừa sủa vừa nhảy. Tôi phát hiện một lão già khả ố kỳ lạ, lão tươi cười một cách ngớ ngẩn, lão len lỏi giữa đám người, gã vãi đái, đũng quần ướt sũng. Tôi xông về phía lão, cắn tay lão một cách dữ dội và ngoạm được một miếng thịt. Lão ta như một súc gỗ bị đốn ngã “rầm” xuống trong vũng máu...

-----------

Các tác phẩm của Tàn Tuyết đã được giới thiệu trên Tiền Vệ: