Bà Brouwer phân trần: ‘Tôi không điên khùng đâu, cậu trẻ ạ. Tôi rất tỉnh táo và rất thương cho những con người không biết quên.’ Bà Son gật đầu: ‘Đúng rồi, chúng tôi không điên. Chúng tôi chỉ hay quên. Có khi tôi quên mất cả chính tên của mình. Vì vậy mà tôi đeo tên mình trước ngực đây. Cậu xem.’ Ông Schneider xua tay: ‘Quên lãng không phải là một cái tội. Chính sự quên lãng giúp ta xoá đi những tư tưởng. Con người gây nhiều tội ác lớn bằng những tư tưởng lớn. Tư tưởng càng lớn, con người càng ác độc. Tư tưởng lành cũng gây nên tội lỗi như những tư tưởng ác. Có những người bị giết mà không biết. Họ cúi đầu nghe theo những lời rao giảng về cái đẹp, cái lành và cái thật. Họ chết trong khi họ còn ăn và còn thở. Chỉ có cái đầu của họ không còn hoạt động nữa. Cái đầu đã chịu tuân theo một tư tưởng. Đó là cái chết đau đớn nhất của một kiếp sống, một con người.’

Bà Timmerman cười lớn: ‘Phải đạt tới cái quên thì chúng ta mới thoát khỏi ma lực của tư tưởng. Chúng tôi là những con người tự do, không còn bị ràng buộc bởi ký ức, và bỗng thấy ra bộ mặt thật của những nhà tư tưởng, và những nhà đạo đức. Họ buồn cười lắm. Họ che đậy và đạo mạo. Họ dối trá và ác độc. Họ xa lạ với sự sống và tự lừa dối lấy chính mình. Và đây là điều khôi hài nhất: họ tưởng rằng mình đang cứu rỗi nhân loại. Sự thánh thiện, thường chính là sự trá hình tuyệt diệu của cái ác.’

Bà Mosselaar nói: ‘Hôm nay bà Timmerman nói chuyện thật mạch lạc.’ Ông Schneider gật đầu: ‘Tôi thích nhận xét của bà Timmerman.’ Rồi ông quay sang tôi, nói: ‘Sa tăng không đáng sợ. Người ta biết nó ác. Hitler không đáng sợ; ông ta đã bị tiêu diệt. Người ta thường hay sợ sự xuống cấp của đạo đức. Thật ra, tư tưởng về đạo đức còn đáng sợ hơn. Nó được sử dụng như một thứ vũ khí, để các nhà đạo đức giết người. Họ có thể giết cả hàng chục thế hệ, nhốt con người hàng chục thế kỷ trong sự ngu si, đần độn và nghe lời. Hơn thế nữa, họ lại được phong thánh và tôn thờ.’