thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Con chó: Một bức tranh khắc
 
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn

 

SIGBJØRN OBSTFELDER

(1866-1900)

 

Sigbjørn Obstfelder là một khuôn mặt văn chương quan trọng của Na-uy cuối thế kỷ 19. Những bài thơ không vần, với những hình ảnh lung linh mơ hồ, cũng như các truyện ngắn, truyện vừa và kịch bản đầy hư ảo của ông đã đánh dấu một sự đoạn tuyệt dứt khoát với chủ nghĩa tự nhiên để bước vào chủ nghĩa hiện đại. Hầu hết tác phẩm của ông được xuất bản trong 10 năm cuối đời. Digte [Những bài thơ], thi tập đầu tay của ông, ra đời năm 1893; vở kịch De røde draaber [Những chấm đỏ] xuất hiện năm 1897; và vài tập truyện vừa và truyện ngắn được in trước khi ông qua đời.
 
Sigbjørn Obstfelder đã sống một cuộc đời ngắn ngủi và đầy khó khăn, nhưng ông đã cống hiến lớn lao cho văn học Na-uy. Ông mất vì bệnh lao phổi vào năm 34 tuổi, đúng vào ngày đứa con gái đầu lòng ra đời. Văn hào Na-uy, Knut Hamsun (1859-1952), người đoạt giải Nobel Văn Chương năm 1920, đã nói với ông lúc ông còn sống: "Obstfelder, chắc chắn bạn quá tốt đẹp cho cái thế giới này."
 

____________

 

CON CHÓ:

MỘT BỨC TRANH KHẮC

 

Tôi đã bước qua bình nguyên màu nâu ấy. Tôi đã đi bộ suốt ngày. Biển nằm thấp thoáng ở hướng tây.

Đến chiều, mặt đất nhô lên và che khuất phong cảnh. Chẳng mấy chốc, tôi đã đứng trên đỉnh dốc.

Mặt biển thở than bây giờ trở thành một dải nước phẳng như tấm gương soi bên dưới tôi. Mặt trời đang lặn vào biển.

Đây là hình ảnh đẹp nhất tôi được thấy trong đời tôi. Tôi quên tất cả. Tôi run rẩy trong niềm cực lạc.

Cuối cùng tôi sực nhớ rằng đã trễ, rằng tôi phải tiếp tục đi. Tôi bắt đầu tìm kiếm con đường mòn. Tôi nhìn xuống và thấy một vực thẳm. Tôi nhìn sang bên kia và thấy một vách đá dựng đứng. Một cơn choáng váng dữ dội chiếm ngự lấy tôi. Tôi đã từng leo lên hàng trăm ngọn núi trong đời tôi, và chưa bao giờ cảm thấy chóng mặt.

Tôi tìm kiếm và tìm kiếm. Đêm đang đến, và tôi không thấy gì cả ngoài những vách đá dựng đứng trước mặt. Hoang mang và hoảng hốt, tôi sụp xuống bò bằng hai bàn tay và hai đầu gối để tìm kiếm con đường mòn.

Ngay vào khoảnh khắc tôi tưởng tôi đã tìm ra nó, tôi chợt thấy một con chó đang chạy trên dải đất dưới kia. Cái gì đã khiến tôi dừng lại? Quả thật tôi đã dừng lại. Tôi chờ đợi.

Càng lúc tôi càng lo lắng hơn. Liệu nó có muốn chạy lên đây không? Tôi nằm xuống và nép sát thân thể vào mặt đất. Tôi nghe nó sủa. Một giây đồng hồ — rồi tôi thấy cái đầu của nó xuất hiện trên đỉnh dốc.

Đôi mắt nó đang ở ngay trước mặt tôi. Nó không còn sủa, và cũng không thở hổn hển.

Tôi nép thân thể mình càng lúc càng sát hơn vào mặt đất. Tôi biết nó sắp giương móng ra. Một khoảnh khắc ngay sau đó, điều này xảy đến. Tôi cảm thấy như những chiếc móng của nó bám lấy cổ tay tôi.

Chúng tôi nằm đó, nhìn đăm đăm vào mắt nhau. Cái đầu của nó gác lên mỏm đá. Nó không cử động. Tôi cảm nhận được những móng vuốt và đôi mắt dữ tợn của nó. Tôi bắt đầu hiểu ánh mắt đăm đăm ấy. Dường như tôi có thể nghe được những lời nói khủng khiếp thốt ra từ cái mõm của nó:

“Con Người, giờ phán xét của ngươi đã đến!

“Ngươi có nhớ những gì ngươi đã làm? Ngươi có nhớ ngươi đã quất ta như thế nào bằng những chiếc roi da? Ngươi còn nhớ chứ?

“Ngươi có nhớ ngươi đã đánh Anh Ngựa của ta bằng những chiếc roi sắc cạnh, khiến anh ấy đã ngã quỵ xuống đất và chết vì kiệt sức? Ngươi còn nhớ chứ?”

Đôi mắt của tôi cố gắng trả lời:

“Tại sao ngươi lại buộc tội ta? Ta chưa bao giờ làm chủ một con chó. Và ta chỉ ngồi trên xe ngựa chưa được một trăm lần.”

Nhưng đôi mắt củă nó càng toả sáng dữ dằn hơn:

“Ngươi không phải là Con Người hay sao? Chẳng phải ta đã từng thấy ngươi đứng trước ta với hai bàn tay ghê tởm của ngươi mà ngươi dùng để giết và ngươi đã tàn sát không ngừng suốt hàng nghìn năm qua?

“Ngươi đã chẳng giết những con cừu hay sao? Chẳng phải ngươi đã bày máu bò lên bàn ăn của ngươi hay sao? Ngươi đã đối xử tàn nhẫn với những gì trên mặt đất tuyệt vời này ngươi không biết hay sao? Có thứ gì trong những loài sinh vật mà ngươi đã chẳng tàn sát, xúc phạm, hành hạ?

“Chứ chẳng phải ngươi đã dày xéo lên tất cả sự sống phồn dật của mặt đất này hay sao? Ngay cả đoá hoa hồng đỏ — chẳng phải ngươi đã ngắt cho nó đứt lìa ra khỏi cuống khi máu của nó đang căng đầy trong những cánh hoa hay sao?

“Con Người, ta biết ngươi! Ta đang cầm bàn tay của ngươi trong những chiếc móng của ta đây!”

Tôi biết rõ tôi đã trải qua cuộc sống trên mặt đất này với sự cẩn trọng nhiều hơn hầu hết những người khác. Nhưng con thú không hiểu điều đó. Đối với nó, tôi chỉ đơn giản là một con người, một con người với hai bàn tay trắng hếu của một kẻ giết chóc. Và trong khi đôi mắt của nó nhìn đăm đăm vào tôi, dường như chính tôi thực sự là kẻ đã cầm roi quất và đối xử tàn tệ với tất cả những con ngựa chết vì kiệt sức trên thế giới này.

Tôi nghe biển thở dài và dâng lên sau lưng tôi; trước mặt tôi là đôi mắt đăm đăm toả sáng trong bóng đêm. Có một khoảnh khắc tôi ước ao con thú ấy nhanh chóng cắn phập những chiếc răng nanh vào thân thể tôi, thật nhanh, để kết thúc mọi sự.

Đó chính là lúc tôi thình lình cảm thấy một điều gì lạ lùng trôi qua tôi, tôi ngẩng đầu lên trước đôi mắt chằm chặp ấy. Tôi bắt đầu nói thật lớn. Những chữ hay những âm thanh lạ lùng bật ra từ miệng tôi. Tôi không thể hồi tưởng hay mô tả thật chính xác những gì lúc ấy tôi đã nói.

“Wéyi ohahú! Dilodám! Wági Wóha Wéyi ohahú!”

Tôi nhận thấy đôi mắt tôi toả ra một thứ ánh sáng siêu nhiên. Tôi nhớ lúc ấy tôi thấy đôi mắt của con chó nhìn sững vào tôi với vẻ kinh ngạc tột độ. Nhưng ngay lúc ấy tôi không lưu ý mấy đến điều đó. Lúc ấy có một xung lực đáng sợ ở trong tôi, tưởng chừng như tất cả các tế bào trong thân thể tôi đều căng phồng lên với một sức mạnh mới mẻ, đầy quyền năng, siêu phàm, tôi giơ cao và vung vẩy hai cánh tay và tiếp tục thét lớn:

“Weyimaláha oío, titá titá óli óli! Wéyi ohahú! Waniawai!”

Vẻ kinh ngạc trong đôi mắt của con chó biến thành vẻ hoảng sợ. Sau đó tôi mới nhận ra. Lúc đó tôi không thấy điều ấy. Tôi không thấy con chó, tôi không thấy điều gì cả. Tôi đứng dậy, và những chữ kỳ dị tuôn ra từ tôi càng lúc càng mạnh mẽ. Biển than van càng lúc càng man dại dưới kia trong bóng đêm, trong cơn gió hú. Tôi gào thét mà không còn nhìn thấy hay cảm nhận được điều gì nữa. Tôi vung vẩy hai cánh tay trong không gian cùng lúc với những tiếng gào của tôi và tiếng hú của gió.

Tôi không biết tôi đã đứng đó như thế trong bao lâu. Cuối cùng tôi nhìn quanh. Con chó không còn ở đó nữa.

Tôi ngã quỵ xuống đất vì kiệt sức.

Khi lấy lại sức, tôi trở nên bình tĩnh. Tôi biết tôi đang ở đâu. Tôi nhận ra chính mình. Có phải tôi đã một giấc chiêm bao? Tôi thấy trên bàn tay tôi có một vết bầm rỉ máu.

Tôi tìm ra con đường mòn. Tôi trở về khách sạn nơi tôi là người khách duy nhất. Các nhân viên ở đó nhìn tôi với ánh mắt lạ lùng. Tôi nghĩ có lẽ vì tôi đã đi ra ngoài quá lâu. Tôi ăn. Tôi đứng dậy, rời bàn ăn. Tôi bắt gặp tia nhìn đăm đăm của cô hầu bàn. Cái gì vậy nhỉ?

Tôi bước lên phòng riêng. Tôi thấy chính tôi trong tấm gương soi.

Tôi hiểu.

Mái tóc tôi đã trở thành bạc trắng.

 

 

---------
Nguồn: “The Dog: An Etching” của Sigbjørn Obstfelder, bản tiếng Anh của Anselm Hollo, trong Poems for the Millennium Vol.3, Jerome Rothenberg & Jeffrey C. Robinson chọn và biên tập (Berkeley: University of California Press, 2009) 839-841.

 

 

-----------

Đã đăng:

Người đàn bà trong y phục màu đen  (truyện / tuỳ bút) 
[TRUYỆN CỰC NGẮN] ... Tôi nghe một tiếng kêu khe khẽ: “Đàn ông!” Tôi cảm thấy sự chạm nhẹ của những váy xống phụ nữ. Tôi không nhìn lại nhưng tôi biết nàng đang mặc y phục màu đen. Và tôi biết nàng là một trinh nữ và tôi biết tim nàng đang đập nhanh... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021