thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
HAI BÀI THƠ TÌNH ROBERT DESNOS
 
Bản dịch Hoàng Ngọc Biên
 
Youki và Robert Desnos
 
 
 

Ánh sáng những đêm Youki* của ta

 
Em có nhớ những đêm em hiện ra
trên những ô kính sáng ở cửa nhà anh?
Những đêm em xuất hiện trong bóng tối nhà anh
Em sà xuống giường anh như một con chim lớn
Mệt mỏi khi đã bay qua biển khơi cánh đồng và rừng cây
Em có nhớ những lời anh chào em
Em có nhớ những lời anh đón em
       những lời yêu đương của anh?
Không, em không nhớ ra,
Người ta không nhớ hiện tại, không ai...
Ấy, trời đã về đêm,
Em hiện ra, em đến, em sà xuống giường anh
Anh là kẻ phụng sự em và là người bảo vệ tuân phục
       luật của em còn em thì tuân phục tình yêu của anh.
Trời đã về khuya trời đã về trưa
Mười lăm phút sau nửa đêm
Ba mươi phút sau nửa đêm
Trời sắp khuya hay đã quá trưa
Đúng giữa trưa
Lúc nào cũng là giữa trưa với tình yêu của ta
Với tình yêu của chúng ta
Mọi thứ ngân vang mọi thứ rung động và đôi môi em
Và trên giường anh em sà xuống giữa khuya
       và bốn giờ sáng như một con hải âu lớn
Thoát khỏi dông bão.
 
 
 

Đêm

 
Ngày xưa một trái tim đập trong ngực này
Nó chỉ đập cho mỗi mình nàng
Tim vẫn đập mãi nhưng người ta không biết vì sao
 
Trái tim kia đã vĩnh viễn khép đôi môi
Nó không nói nó sẽ không bao giờ nói lời
tình yêu nữa
 
Có lẽ trái tim vẫn còn đập cho nàng
Chắc chắn nó vẫn còn đập cho nàng
Nhưng nó đập trong im lặng
 
Đêm ấy hẳn là một đêm buồn
Đêm của anh chàng kia
Anh chàng nghe trái tim mình đập
 
Anh lắng nghe nó đập như vào những ngày vui
Như vào những ngày tuyệt vời
Như vào những ngày ảo vọng
 
Nhưng tình yêu không có quyền tỏ bày
Bằng lời nói của kẻ canh thức nhiệt tình
Quyết tâm yêu và khổ
 
Và nếu nàng cũng có một trái tim
Một đêm kia nàng sẽ nhẹ nhàng đến
Khép đôi mắt gắn chặt hình ảnh nàng trong bóng đêm
 
Và đặt lên sự im lặng của tình yêu kia
Sự im lặng mênh mông và lao xao của giấc ngủ
Nhưng bấy giờ nàng sẽ xuất hiện trong giấc mơ
Và mọi chuyện sẽ phải bắt đầu trở lại
 
 
---------------
“Ánh sáng những đêm Youki của ta” và “Đêm” dịch từ “Lumière des mes nuits Youki” và “Soir” trong Robert Desnos, Destinée arbitraire [1930/1932], xuất bản ba mươi năm sau khi nhà thơ qua đời [Paris: Gallimard,1975] – do Marie-Claire Dumas giới thiệu; sau đó được đưa vào Robert Desnos, Œuvres - édition établie et présentée par Marie-Claire Dumas (Paris, Gallimard, 1999).
 
 
Chú thích của người dịch:
* "Youki" — tiếng Nhật có nghĩa là tuyết hồng hay hoa tuyết. Hoạ sĩ Nhật Bản Fujita Tsuguharu [tên tiếng Pháp là Léonard Foujita, sinh tại Tokyo, 1886 - mất tại Zurich, 1968, đưa về chôn ở Reims, Pháp] đã dùng tên "Youki" để đặt cho vợ, và từ đó Lucie Badoud [1903 -1964] trở thành Youki Foujita, nổi tiếng như một trong những nữ hoàng ở Montparnasse, một thời đã là người mẫu và người tình của người hoạ sĩ Nhật Bản. Sau khi Robert Desnos tuyệt vọng với mối tình lớn là nữ ca sĩ nghiện ngập nha phiến nổi danh Yvonne George, “Nàng Thơ ở Montparnasse”, năm 1928 ông gặp Youki Foujita khi bà còn là vợ của Léonard (Tsuguharu) Foujita. Desnos say mê bà và đến ở chung với vợ chồng hoạ sĩ, làm thành một bộ ba hoàn hảo sống bên nhau, cho đến khi hoạ sĩ theo đuổi một mối tình mới. Youki Foujita trở thành Youki Desnos, nhưng vì bản tính bay bướm, say sưa, bà đã để lại cho nhà thơ nhiều nỗi đau phải chôn vào trong... thơ. Sau cái chết của chồng ở trại tập trung, Youki Desnos-Foujita trở thành goá, nhưng về sống bên người bạn cũ là hoạ sĩ Henry Espinouze ở Paris.
 
 
Chân dung Youki [hoạ tiết] của Tsuguharu Foujita
 
 
Đã đăng:
[TƯỞNG NIỆM NGÀY MẤT ROBERT DESNOS (08.06.1945 - 08.06.2008)] ... Khi mọi sự cao quí của con người bị giam hãm / Tôi đã tự do giữa những kẻ nô lệ mang mặt nạ... | Để vẽ một ngôi sao năm nhánh / Hay sáu nhánh hay nhiều hơn / Trước tiên phải vẽ một vòng tròn... | Con đường ta chạy qua / Sẽ không cùng là đường ấy khi ta chạy trở lại... | Em hãy cởi áo ra / Hãy tắm trong nước đen / Em không có gì phải sợ... | Bên phải, bầu trời, bên trái, biển khơi. / Và trước mắt, cỏ và hoa... | Ngày xưa nhiều lần / Có một người đàn ông yêu một người đàn bà... | Hôm nay ta đi dạo với bạn ta. / Cho dù bạn đã chết... [Bản dịch Hoàng Ngọc Biên]
 
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021