Đau tim, lại không phải là một nhà thơ trữ tình?

Thời ích lợi gì?

*

Bọn trẻ hư hỏng tương lai không đảm bảo.

Bất cứ lúc nào chúng vẫn còn có thể trở thành

người đứng đắn.

*

Tôi có phải là người tin đạo hay chăng? Chỉ có Chúa biết.

*

Nói: "Có tôi đây!" không khó gì lắm.

Còn phải hiện hữu nữa.

*

Phải chăng trong số những kẻ ăn thịt người

cũng có những kẻ hoàn toàn ăn rau cỏ?

*

Tôi tự hỏi không biết cá chép có câm nín hay chăng

nếu chúng cũng có nhiều điều bí ẩn ngang với chúng ta.

*

Bao giờ cũng chỉ nên là chính bản thân ta.

Một con ngựa thiếu con rồng vẫn là một con ngựa.

Một con rồng thiếu con ngựa chỉ còn là một con người.

*

Ở mỗi đỉnh cao, ta bao giờ cũng ở bên bờ

một vực thẳm.

*

Người ta có thể hát sai giọng một cách thật tài tình.

*

Có lẽ những người thanh giáo* cần phải mang lá nho

trên mắt.

------------------------------------

(* les puritains.)

*

Y đã bẻ gãy đời y! Lúc này y ở lại

với hai cuộc đời riêng rẽ, cả hai đều hết sức dễ chịu.

*

Tôi tò mò muốn biết liệu có chăng một con thú

nhìn chúng ta mà tự nhủ: "Ecce homo!"*

-------------------------------------------

(*Tiếng La-tinh: "Đây là con người!")

*

Một dấu cảm thán đã mỏi mệt cho ta một dấu hỏi.

*

Mỗi người tạo cho mình một cái nút thòng lọng

mà y tự chọn màu sắc.

*

Cả linh hồn nữa đôi khi cũng phải tiết thực.*

-------------------------------------------

(* se mettre au régime: "ăn" theo chế độ...)

*

Chúng ta hãy coi chừng!

Nếu chúng ta khinh miệt một kẻ thất học,

y có thể "đặt dấu chấm trên những chữ i".*

-------------------------------------------

(*mettre les points sur les i: nói rõ ra.)

*

Trong đám cháy khu Do-thái, nhiều người

đã khiến "cời đám hạt dẻ của họ ra khỏi lửa".*

----------------------------------------------------

(* tirer leurs marrons du feu: khiến người cực khổ

để lợi cho mình...)

*

Hãy biết lượng giá các từ!

Mỗi một từ đều có thể là từ chót đối với các người.

*

Người ta có thể tự khạc vào mặt mình mà không cần

phải mở miệng.

*

Sự sống không thích hợp với hết mọi người.

Đã đăng:

Những suy tưởng rối bù [kỳ I]

Những suy tưởng rối bù [kỳ II]

Những suy tưởng rối bù [kỳ III]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IV]

Những suy tưởng rối bù [kỳ V]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VI]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ VIII]

Những suy tưởng rối bù [kỳ IX]

----------------------------

Ghi chú của người dịch:

STANISŁAW JERZY LEC [đọc như Letz] là một nhà thơ Ba-lan, tác giả khoảng hai ngàn câu "cách ngôn". Ông sinh năm 1909 tại Lwów, ở Galicie, trong một gia đình Do-thái. Sau khi học luật và ngữ ngôn học Ba-lan, ông khởi nghiệp nhà báo và nhà thơ ở Vac-xa-va. Bị bắt nhốt trong trại tập trung của Đức quốc xã từ 1941 tới 1943, ông đã vượt thoát và gia nhập hàng ngũ quân kháng chiến.

Từ 1946 tới 1950, ông làm tùy viên báo chí cho Phái bộ chính trị Ba-lan ở Vienne. Và bắt đầu viết những câu “cách ngôn”.

Những câu “cách ngôn” này xuất hiện từ 1954 trên các tạp chí văn nghệ Ba-lan và, vào năm 1957, dưới hình thức ‘xã luận’, hết sức thành công cả ở trong lẫn ngoài nước, đặc biệt là ở Đức. Trong bản Pháp văn, người ta đã có nhận xét về những câu ấy như ".. sự cô đọng có tính cách xói mòn cao độ, chống lại sự man dã đen và đỏ của thời đại, chống lại sự tầm thường quá ồn ào của những kẻ tiếm đoạt quyền bính và ngôn ngữ, chống lại sự hèn nhát và ích kỷ chung của con người..."

Stanisław Jerzy Lec mất năm 1966.

Bản dịch dựa theo bản Pháp văn của André và Zofia Kozimor, do nhà xuất bản NOIR SUR BLANC in tại Lausanne vào tháng 10-1991, với nhiều minh họa của Roland Topor và lời đề tựa của Claude Roy.