|
|
Đò dọc
|
|
1.
Tôi sinh ở trên bờ
Mẹ ném tôi xuống nước
Chưa biết bơi đã nuốt sóng vào lòng
Tắm bằng phù sa, gội bằng vực xoáy
Mười tám điệu hò sông Mã làm tã lót
Dô tả dô tà còn đỏ màu nước ối.
Cuống nhau neo vào mặt trống đồng
Quà tặng thôi nôi là những mùa xả lũ
Cơn đau của sông xé ra cửa bể
Con sào uốn cong hắt truyền thuyết lên bờ
Tôi gáy vang bằng tiếng gà tỉnh giấc
Ngọn gió vượt đê căng ngực cánh đồng
Vỡ cơn mơ chài lưới!
Tiếng mõ khua nóng bỏng phận người
Buồm dúm dó đựng bình minh vá víu.
Tôi vịn sóng tập đi
Mỗi bước chân là một cửa Thần Phù
Mỗi bước chân là một Hang Ma
Tính mạng mình dâng làm lễ vật.
Mẹ tôi bắc lên bờ tấm ván
Chiếc cầu vồng truyền kiếp vạn chài
Sứt nham nhở nối thác ghềnh vào đất
Trái tim đi tìm chiếc cầu dải yếm
Tôi vớt được trong câu hát Trương Chi
Mẹ mớm tôi qua những đêm cầu nguyện
Chân cáy chân cua chạm thế giới người
Nơi không ít lần bị đòn gánh, đòn càn xua đuổi
Bị ném ra khỏi bọc trứng Âu Cơ
Không trong số năm mươi người con
theo Hùng Vương xuống biển
Không trong số năm mươi người con theo mẹ lên rừng.
Tôi thả tiếng khóc chào đời giữa sóng
Chung giấy khai sinh với hà bá, thuồng luồng
Được ru bằng những âm thanh thuỷ quái
Trống thùng thùng gõ mặt Ba Bông
Dưới con sào bao nhiêu hài cốt
Dưới con sào bao nhiêu gia phả
Tia nắng hiện gờn gợn mặt người
Ánh trăng hiện chập chờn gương mặt
Đốt bao nhiêu mùa đông
Không cháy thành mùa hạ
Bai chèo quanh năm cắm mặt xuống bùn
Tôi thả câu xuống mùa giải hạn
Giật đầy khoang ngày tháng lo âu
Không giật được kiếp người đắm đuối.
Cúng tổ tiên ngọn khói bập bềnh
Người trên thuyền bóng ngâm dưới nước!
Chuyện vua chúa trơn hơn váng mỡ
Vàng son rơi tuột xuống đáy sông
Nằm dưới cát như vỏ sò, vỏ ốc
Thành vỉa, thành tầng ám vào cổ tích
Cháu chắt ông bà truyền nhau nhai lại
Như nuốt lươn, nuốt trạch vào lòng
Thơm tho và tanh tưởi
Tôi nhập tâm nuôi lớn những điệu hò.
Tôi đã hát bằng ánh sáng của những vì sao lạc
Ám vào tôi cháy mãi
Tôi đã hát bằng những đêm trống rỗng
Lời buộc chì lũ cuốn không trôi
Mắc vào trong lưới quét mang về
Ráng đỏ ráng vàng hoàng hôn mắt cá
Chìm như thây người sấm động mới nổi lên.
Trong tiếng hát còn vết bỏng dây thừng
Bao nhiêu năm kéo cuộc đời mắc cạn
Tôi mài ra trong tiếng huầy dô
Nhận mặt được bao nhiêu dòng họ.
2.
Đò dọc ơi đò dọc
Chở đại dương lên ngàn
Chở đại ngàn xuống bể
Đi mở đất không đất
Đi mở làng không làng
Đi mở phố không phố
Trăm bến quê không quê!
Cha hy sinh không tìm được xác
Còn lại cái tên treo ở vách thuyền
Bao lần bão hất chìm xuống nước
Bao nhiêu lần chài lưới vớt lên
Tấm huân chương ép plastic
Không tìm ra một vết đạn nào
Cứ âm ỉ cả nhà chảy máu
Ngày nối ngày lặng lẽ thấm vào nhau.
Thơ buộc đá không cất mình lên nổi
Mọc rong rêu dưới đáy lời ru
Úp xuống mặt một vuông trời lá cọ
Nền văn minh phiêu dạt dưới mai rùa!
Chắp vá bằng bao nhiêu thế hệ
Người học đi theo cách tò vò
Cái nhớ đầu tiên là phải quên dáng mình đứng thẳng.
Hai mũi thuyền hai lỗ thông hơi
Con cá ngột váng dầu
Ngoi ra khỏi cuộc đời để thở
Nhìn chỗ nào cũng thấy lưỡi câu
Bỗng thèm tấm lụa gọi hồn chết đuối
Bỗng hiểu sâu xa khát vọng ông bà
Vẽ nên bức tranh lý ngư vọng nguyệt
Dưới đáy bùn mơ đớp vầng trăng!
Bỗng thèm một con đường dày hốc ô hốc đáo
Tiếng cười cong mái đình
Có con rùa ngậm trầm đội hạc
Tuổi thơ yểm bằng đôi chó đá
Đêm ngủ không giật mình
Mẹ Đốp đùm lời quan trong váy
Nhiều như cơm Thạch Sanh
Câu ca dao vín nghiêng cành trúc
Trái tim con trai xỉa vào lúm đồng tiền
Nhện giăng tơ nuôi vầng trăng lá lúa
Trầu vàng cau non ghế mây ngả ra ngồi…
Ngày em về làm dâu xứ nước
Đêm tân hôn thon thót ngủ ngồi
Cứ ôm ngực phía nào cũng sóng
Không dám trở mình sợ lật tuổi hai mươi.
Không dám trở mình sợ đánh rơi trinh tiết.
Luýnh quýnh mãi tìm nơi thay áo
Nén cơn đau ôm bụng dạt lên bờ
Cái gối cái chăn sực nồng tôm cá
Ngọn đèn dầu đốt cõi bơ vơ!
Không dám nhìn mẹ chồng cho em bú
Một nửa nhà trùng trục cạnh con dâu
Một nửa nhà thản nhiên không biết chữ
Đi hết con thuyền mà chẳng đi đâu.
Lạ con cá bơi không để sóng
Con tôm muốn nhanh phải búng chạy lùi
Con sứa nguỵ trang trong veo màu nước
Con cá thần tiên lại độc chết người
Con rắn bơi xiên thành đường rất thẳng
Con vẹm, con hà nằm một nơi im lặng
Nhưng làm tan được xác con tàu!
3.
Tôi đã nghe con cá dưới đáy thuyền
Kể về trò lễ hội phóng sinh
Mỗi con cá bị người ta đánh số
Râu thay bằng ăng-ten định vị
Qua vệ tinh máy tính vẽ đường bơi
Bất cứ lúc nào cũng bị bắt gây mê
Xem ăn những thứ gì vào ruột
Bao nhiêu năm ra biển một lần
Đo bức xạ những cơn địa chấn
Vì sao đang tuyệt chủng
Phải tìm cách nhân lên
Để bảo tồn được loài cá mập!
Tổ tiên chúng đã từng qua đại dương khất thực
Mang cơn đau đẻ trứng về nguồn
Dưới trầm tích nở thành gia phả
Tôi lạy gom đổ nát về thờ
Dấu sào vỡ ra hiện hình bao dòng họ
Tiếng huầy dô ngún cháy những lưng trần…
4-2008
-------------
Bấm vào đây để đọc những tác phẩm của Nguyễn Minh Khiêm đã đăng trên Tiền Vệ
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021