Anne Waldman sinh ngày 2 tháng 4 năm 1945 tại Millville, tiểu bang New Jersey; hiện cư ngụ tại Boulder, tiểu bang Colorado, và tại New York City. Bà là một trong những khuôn mặt tiêu biểu của nền thơ hậu hiện đại Hoa-kỳ. Bà bắt đầu đến với thơ từ thời còn ở bậc trung học, và bà tốt nghiệp đại học với một luận án nghiên cứu về thơ của Theodore Roethke. Tuy nhiên, bà thực sự quyết định dấn thân vào sự nghiệp thi ca sau khi dự Hội Nghị Thơ Berkeley 1965 (1965 Poetry Confenrence) và được nghe Charles Olson, Robert Duncan và Allen Ginsberg đọc thơ tại đó. Bà là một trong những người sáng lập tạp chí văn học Angel Hair và là chủ nhiệm của St.Mark's Poetry Project từ 1968 đến 1978.

 

Allen Ginsberg khuyến khích bà viết những bài thơ dài, và sau đó bà đã cho ra đời cuốn Fast Speaking Woman (1975/1978), gồm chỉ một bài thơ rất dài, trong đó có những đoạn lập lại như tụng kinh. Không khí phù chú của bài thơ chịu ảnh hưởng của Maria Sabina, một nữ thi/giáo sĩ thổ dân Mazatec, người xướng tụng những bài thơ để điều hướng tâm linh của các thiếu nữ Mazatec trong những đêm lên đồng vì xông hơi bằng thứ nấm gây ảo giác.

 

Anne Waldman diễn đọc trường ca Fast Speaking Woman tại nhiều nơi ở Hoa-kỳ và châu Âu, và trở thành một tên tuổi hàng đầu của thơ trình diễn và thơ đọc.

 

Năm 1974, cùng với Allen Ginsberg, Anne Waldman sáng lập trường mỹ học thoát xác "Jack Kerouac School of Disembodied Poetics" tại học viện Naropa, ở Boulder, tiểu bang Colorado. Cũng cùng với Allen Ginsberg, bà thủ vai chính trong cuốn phim Renaldo and Clara của Bob Dylan. Cuối những năm 60 và đầu những năm 70, bà là chủ bút của tạp chí The World. Bà cũng là chủ bút của một số tuyển tập thơ, đáng kể nhất là Out of This World: An Anthology of the St. Mark's Poetry Project 1966-1991 (1991) và Nice to See You: Homage to Ted Berrigan (1991). Bà đã viết và xuất bản hơn 40 tác phẩm, nổi tiếng nhất là những cuốn: Cabin (1981/1984), Makeup on Empty Space (1984), skin Meat BONES (1985), Helping the Dreamer: New & Selected Poems 1966-1988 (1989), và bài thơ trường thiên Iovis (1993).

 

Giới nghiên cứu thường cho rằng thơ Anne Waldman mang những đặc điểm của mỹ học thơ Beat, tương cận với thơ Allen Ginsberg và Diane di Prima. Tuy nhiên, những bài thơ viết theo dạng pantoums và rondeaux trong First Baby Poems (1983) chứng tỏ bà có chú trọng đến cấu trúc hình thức như trong thơ của trường phái New York. Từ những năm 1980 đến nay, bà liên tục sáng tác và xuất bản và, với những khám phá mới lạ về thi pháp, bà trở thành một trong những thi sĩ năng động và bất khả đoán nhất của dòng thơ hậu-Beat.

 

Bài thơ dưới đây, thường được chính Anne Waldman độc diễn. Bà sử dụng ba cao độ khác nhau để xướng các chữ "skin" (da), "Meat" (Thịt) và "BONES" (XƯƠNG). Tất nhiên, bài thơ này cũng có thể được trình diễn bằng ba giọng khác nhau. Anne Waldman giải thích:

 

Bài này cần được đọc lớn tiếng, và các chữ "skin", "Meat" và "BONES" nên được hát lên theo cách thế này: "skin", âm vực soprano (giọng nữ cao); "Meat", tenor (giọng nam cao); "BONES", basso profundo (giọng nam rất trầm). Ba nốt nhạc này có thể thay đổi, nhưng ba âm vực nên được giữ cho hoàn toàn dị biệt.

 

-------------------

Nguyên tác: "skin Meat BONES (chant)", trong Anne Waldman, skin Meat BONES (New York: Coffee House Press, 1985); in lại trong tuyển tập Postmodern American Poetry: A Norton Anthology, ed. Paul Hoover (New York: W.W. Norton & Company, 1994), 456-458.

 

"Rant", bài thơ như một tuyên ngôn, với câu thơ nổi tiếng: "Cuộc chiến hệ trọng duy nhất là cuộc chiến chống lại óc tưởng tượng / mọi cuộc chiến khác đều nằm trong đó". Diane di Prima (1934~) — nhà thơ hậu hiện đại và nhà tranh đấu nữ quyền Hoa Kỳ — đã diễn đọc bài thơ này rất nhiều lần, tại rất nhiều nơi, và luôn luôn chinh phục khán thính giả. Tiền Vệ xin gửi đến độc giả bản dịch Việt ngữ của Hoàng Ngọc-Tuấn.

Bài thơ của Hiromi Ito (1955~) — một đại biểu của dòng thơ nữ quyền hậu hiện đại Nhật Bản. Bài thơ này đánh ngã quan niệm thẩm mỹ cũ kỹ vốn cho rằng thơ của nữ giới là phải đoan trang, kín đáo, mỹ miều. Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"The Practice of Magical Evocation", "Prophetissa", và "Studies in Light", ba bài thơ rất lạ, với những ẩn dụ và biểu tượng huyền bí xen lẫn vào ngôn ngữ thường nhật đương đại, của Diane di Prima (1934~) — nhà thơ hậu hiện đại và nhà tranh đấu nữ quyền Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"Slow song for Mark Rothko", một bài thơ ứng dụng cấu trúc âm nhạc thiểu tố, của John Taggart (1942~) — nhà thơ hậu hiện đại Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

Một bài thơ sử dụng huyền thoại dân gian về người đàn bà sói "tuyệt chủng" như một ẩn dụ để diễn tả lối tiếp cận thi ca mới, của Fujii Sadakazu (1942~) — nhà thơ hậu hiện đại Nhật Bản — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"FIVE NOTEBOOKS FOR EXIT ART", một bài thơ có hình thức mới lạ, trông như một bài nghiên cứu từ nguyên, của Cecilia Vicuña (1948~) — nhà thơ hậu hiện đại Chile — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"Lost and Found" và "Breasts", hai bài thơ với những liên tưởng rất lạ, của Maxine Chernoff (1952~) — nhà thơ hậu hiện đại Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"Cenotaph", một bài thơ ứng dụng kỹ thuật điện ảnh, qua đó, những đoạn thơ như những khúc phim ngắn xen vào nhau, nối tiếp nhau, của John Yau (1950~) — nhà thơ hậu hiện đại Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"Index", một bài thơ rất khác thường, dưới dạng một bảng tra cứu ở cuối sách, của Paul Violi (1944~) — nhà thơ hậu hiện đại Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"Conjugal", "Ape", "A Performance at Hog Theater", "The Toy-Maker" và "The Optical Prodigal", năm bài thơ văn xuôi với những hình tượng và liên tưởng rất khác thương, của Russel Edson (1935~) — nhà thơ hậu hiện đại Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"Falling in Love in Spain or Mexico", "Wonderful Things", "Nothing in That Drawer" và "Who and Each", bốn bài thơ với bốn thi pháp hoàn toàn khác nhau, của Ron Padgett (1942~) — nhà thơ hậu hiện đại Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"Rape", một bài thơ chua cay, quyết liệt, của Jayne Cortez (1939~) — nhà thơ hậu hiện đại Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.

"A Bouquet of Objects", "In a Monotonous Dream" và "A Date with Robbe-Grillet", ba bài thơ ngằn, nhưng đầy những khám phá thú vị trong bút pháp, của Equi Elaine (1953~) — nhà thơ hậu hiện đại Hoa Kỳ — được giới thiệu đến bạn đọc Tiền Vệ qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn.