|
|
Tụng ca cho lời phê bình
|
|
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn,
riêng tặng Nguyễn Hưng Quốc.
PABLO NERUDA
(1904-1973)
Tụng ca cho lời phê bình Tôi sờ cuốn sách tôi:
nó
gọn,
chắc,
uốn cong
như một con thuyền trắng,
hé mở
như một đoá hồng tinh khôi,
trong mắt tôi
nó là
một chiếc cối xay,
từ mỗi trang giấy
một bông hoa của bánh mì
mọc lên trên sách tôi:
những tia sáng của chính tôi
làm tôi mù mắt,
tôi cảm thấy vô cùng
mãn nguyện,
hỏng chân khỏi mặt đất,
tôi bắt đầu bước đi
trên mây
và rồi,
bạn tri âm,
bạn đã mang tôi xuống
với cuộc sống,
chỉ với một chữ thôi
bạn bất ngờ cho tôi thấy
bao nhiêu điều tôi chưa hoàn tất,
và bao xa tôi có thể đi
bằng sức mạnh và sự dịu dàng của tôi,
giong buồm với con thuyền của khúc hát tôi.
Tôi trở về như một con người tinh tuyền hơn,
giàu có hơn,
tôi có tất cả những gì tôi có
và tất cả những gì bạn có,
tất cả những cuộc du hành của bạn
qua trái đất,
tất cả những gì đôi mắt bạn
đã trông thấy;
tất cả những cuộc chiến
mà trái tim bạn đã chiến đấu từng ngày
giờ đây chúng xếp hàng
bên cạnh tôi,
và trong lúc tôi giơ cao chất bột mì
của khúc hát tôi,
bông hoa của bánh mì toả hương ngọt ngào hơn.
Tôi nói, cảm ơn bạn,
lời phê bình,
động cơ thông tuệ của thế giới,
khoa học thuần khiết,
dấu hiệu
của tốc độ, chất dầu
cho cái xa luân vĩnh cửu của con người,
thanh gươm vàng,
hòn đá góc
của kiến trúc.
Lời phê bình ơi, bạn không phải là kẻ chuyên chở
giọt nước
to tướng bẩn thỉu
của lòng ghen tỵ,
lưỡi liềm cá nhân,
hay con sâu mơ hồ,
cong cớn
trong hạt cà-phê đắng,
bạn cũng không dự vào trò chơi
của kẻ nuốt gươm già nua và đồng bọn,
cũng không phải cái đuôi
đểu cáng
của con rắn hận cừu
luôn luôn cuộn quanh nhánh cây trí xảo của nó.
Lời phê bình ơi, bạn là
một bàn tay
nâng đỡ,
là cái bọt bóng trong máy đo thủy chuẩn,[*] cái sườn thép,
cái tâm động đồ hiển thị.
Với chỉ một cuộc đời
tôi sẽ không học hết.
Với ánh sáng của những đời sống khác,
nhiều đời sống khác sẽ sống trong khúc hát tôi.
----------------
Dịch từ nguyên tác tiếng Tây-ban-nha: “Oda a la crítica”, trong Pablo Neruda, Nuevas Odas Elementales (Buenos Aires: Losada, 1956) [ấn bản mới nhất phát hành vào tháng Sáu 2006].
_________________________
Chú thích của người dịch:
[*]“burbuja del nivel”: cái bọt bóng trong máy đo thuỷ chuẩn. Mời độc giả xem hình:
Những tác phẩm của Pablo Neruda đã đăng trên Tiền Vệ:
Ông trao tôi bàn tay / như một cội cây già / chìa ra một nhánh gãy / không / lá, không hoa trái. / Bàn tay / ông / đã từng viết từng se / sợi chỉ và những mối dây / của / phận mệnh, / giờ đây / chằng chịt / những vết hằn / của những ngày, những tháng, những năm... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
Thơ (thơ)
Và vào tuổi ấy... Thơ đã đến / tìm tôi. Tôi không biết, tôi chẳng biết nó / đến từ đâu, từ mùa đông hay dòng sông... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
Tụng ca biển (thơ)
Tại đây trên đảo / biển / và quá nhiều biển / tới tấp / lan tràn ùa ra, / nó bảo vâng, rồi không, / rồi không, không, không, / rồi vâng, bằng màu xanh dương, / bằng bọt, bằng phi nước đại, / nó bảo không, lại không... [Bản dịch của Đinh Linh]
Tụng ca con mèo (thơ)
... Con người muốn là cá hay chim, / con rắn muốn được cặp cánh, / con chó là một sư tử lạc đường, / kỹ sư muốn thành nhà thơ, / con ruồi tập sự con nhạn, / nhà thơ ráng bắt chước ruồi, / nhưng con mèo / chỉ muốn là mèo / từ râu tới đuôi... [Bản dịch của Đinh Linh]
Phỏng vấn chớp nhoáng với Pablo Neruda (phỏng vấn)
— Viết văn có làm cho nỗi thống khổ của cuộc sống dễ chịu đựng hơn không? / — Có, tất nhiên. Thực hành nghề nghiệp của mình, nếu bạn yêu thích nó, thì thật là một diễm phúc. Nếu không, nó chỉ là địa ngục. / — Thượng Đế là ai? / — Đôi khi là tất cả mọi người. Luôn luôn chẳng là gì cả... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn] (...)
Walking Around (thơ)
Bài thơ của Pablo Neruda (1904-1973) — nhà thơ Chile đoạt giải Nobel Văn Chương năm 1971 — được giới thiệu đến độc giả Tiền Vệ qua bản dịch của nhà thơ Đinh Linh. Dịch giả nhận định rằng đây là "một trong những bài thơ quan trọng nhất của thế kỷ 20. Tôi sửng sốt khi đọc nó lần đầu tiên cách đây 20 năm."
Nhân kỷ niệm lần thứ 100 ngày sinh Pablo Neruda, nhà thơ Nguyễn Đăng Thường gửi đến bạn đọc Tiền Vệ bản dịch Việt ngữ của thi tập Veinte poemas de amor y una canción desesperada, một tác phẩm mãnh liệt về tình yêu...
Những chùm nho và gió (thơ)
Ôi Chili, cánh hoa dài / của biển và rượu nho và tuyết / ôi bao giờ / ôi bao giờ và bao giờ / ôi bao giờ / tôi gặp em / em sẽ quấn vòng đai / bọt nước trắng và đen quanh người tôi, / tôi sẽ buông thả thơ tôi / trên đất em... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
Amor America (1400) (thơ)
Trước tóc giả và áo đuôi én/ đã có sông, những dòng sông huyết mạch; / đã có những dãy núi lởm chởm uốn mình / nơi kên kên và tuyết dường bất biến; / đã có cái ẩm và sự tăng trưởng dầy đặc, có sấm sét / tuy không tên và những cánh đồng hoang... [Bản dịch của Cù An Hưng]
Anh sẽ hỏi: Nay đâu hoa tử-đinh-hương? / Mảng chữ rối những thứ á phiện? / Và cơn mưa thường dập những từ / của anh, thường lấp đầy chúng bằng / những lỗ thủng và chim?... [Bản dịch của Cù An Hưng]
Có những nghĩa địa cô đơn, / những mộ đầy xương không tiếng động, / con tim qua một đường hầm... [Bản dịch của Cù An Hưng]
Ðất ơi, chờ tôi với (thơ)
Mặt trời ơi, hãy trả tôi về / với phận mệnh dã man, / hỡi mưa rừng già, / trả lại tôi mùi thơm và ánh gươm loang loáng / tự trời cao rơi xuống... [Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn]
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021