|
|
Tình yêu của chúng ta
|
|
Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm
XAVIER VILLAURRUTIA
(1903-1950)
Xavier Villaurrutia là một trong những nhà thơ và kịch tác gia lớn và có ảnh hưởng sâu rộng nhất của Mexico trong nửa đầu thế kỷ 20. Trong cuộc đời khá ngắn ngủi, chỉ có 47 năm, ông làm được rất nhiều việc, hầu hết đều có tính chất cách tân vô cùng táo bạo. Về thơ, ông bắt đầu sáng tác rất sớm, từ năm 16 tuổi. Qua những bài thơ đầu tay chịu ảnh hưởng sâu đậm của chủ nghĩa tượng trưng Pháp và chủ nghĩa hiện đại Mexico ấy, Villaurrutia đã bộc lộ tài năng thiên phú của ông, được Octavio Paz đánh giá là “tác giả của những bài thơ tuyệt hảo”. Đến năm 20 tuổi, Villaurrutia đã trở thành một tài thơ sáng chói trong cả nước. Các tập thơ về sau, từ Phản tỉnh (Reflection, 1926) đến Hoài niệm về cái chết (Nostalgia of Death, 1938) và Bài ca xuân (Song of Spring, 1948), càng ngày càng khẳng định vị thế lãnh đạo của ông.
Vị thế ấy càng được khẳng định với việc Villaurrutia sáng lập tạp chí Ulises (1927-8) và sau đó, tạp chí Contemporaneoás (1928-31), ở đó, ông lớn tiếng cổ vũ cho việc đổi mới thơ đồng thời giới thiệu được khá nhiều các cây bút tài năng những còn rất trẻ, nhiều người chỉ ở lứa tuổi từ 15 đến 20.
Ngoài thơ, Villaurrutia còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình đổi mới nền kịch nghệ Mexico. Năm 25 tuổi, ông thành lập đoàn kịch thể nghiệm và tiền phong tại thành phố Mexico. Sau đó, ông được học bổng Rockefeller Foundation để học kịch nghệ tại Yale University. Về nước, ông được mời giảng dạy tại Đại học National Autonomous University of Mexico (UNAM) và hợp tác chặt chẽ với Viện Mỹ thuật Quốc gia. Thời gian ấy, ông sáng tác nhiều kịch bản cách tân nổi tiếng, trở thành nhà viết kịch hàng đầu của Mexico.
Năm năm sau khi ông qua đời, tên của Villaurrutia được đặt cho một giải thưởng văn học uy tín của Mexico. Từ đó đến nay, tên tuổi của Villaurrutia, vượt ra ngoài lãnh thổ Mexico để đến với thế giới.
Tình yêu của chúng ta Nếu tình yêu của chúng ta không
cùng lúc là một bí mật,
một sự giày vò, một nỗi hoài nghi,
một tra vấn;
nếu nó không phải
là sự chờ đợi dằng dặc bất tận
sự trống rỗng trong lồng ngực
nơi tim đập mạnh
như một nắm tay
trên một cánh cửa bất động;
nếu tình yêu của chúng ta không phải
là một giấc mơ buồn
trong đó em sống mà không có anh,
bên trong anh, một cuộc sống
lấp đầy anh bằng nỗi lo âu;
nếu nó không phải là cơn mất ngủ,
một tiếng khóc thầm
trong đêm thâu;
nếu tình yêu của chúng ta không
giống như một sợi dây xiếc kéo căng
nơi hai đứa chúng ta cùng đi
không hề có lưới giăng, băng qua khoảng trống;
nếu từ ngữ của em
chỉ là những từ ngữ
đặt tên cho những thứ
thuộc về em, không gì hơn, và thuộc về anh nữa;
nếu chúng không được sinh ra lần nữa,
nếu chúng không gợi lên những khoảng cách bi thảm
và những cơn giận dữ
bị ruồng bỏ, bị lãng quên;
nếu ánh nhìn của em
luôn luôn là một ánh nhìn mà trong một khoảnh khắc
- nhưng là một khoảnh khắc vĩnh cửu! -
là sự khuất phục sâu sắc nhất;
nếu nụ hôn của em không
run rẩy và phục tùng
cho bất kỳ đôi môi nào khác ngoài anh;
nếu nước bọt trong miệng em
không từ từ tan hoà trong miệng anh
mùi vị không bao giờ phai nhạt;
nếu đôi môi chúng ta cùng
trần truồng như thân thể chúng ta
và thân thể chúng ta cùng
trần truồng như đôi môi chúng ta
mà không nhập thành một thân thể
và một hơi thở,
Ôi tình yêu của chúng ta đã không là tình yêu,
tình yêu của chúng ta đã không hiện hữu!
---------------------
Dịch từ bản tiếng Anh, “Our Love”, của Michel Surman, in trong cuốn Twentieth-century Latin American Poetry: A Bilingual Anthology do Stephen Tapscott biên tập (The University of Texas Press, 1996), tr. 200-201.
------------
Đã đăng:
Thơ (thơ)
... Tiếng nói của bạn, một âm vang hẹp, / là tiếng nói của tôi dội lại từ bức tường, / và trên làn da phản chiếu của bạn / tôi đang nhìn vào chính tôi nhìn vào chính tôi qua hàng ngàn con mắt Argus / qua hàng ngàn khoảnh khắc dằng dặc... [Bản dịch của Phan Quỳnh Trâm]
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021