|
|
Những bức tranh rỗng
|
|
Tôi bôi một bệt màu lên khung vải trắng, chưa kịp vẽ vời gì thì bệt màu cục cựa. Anh có thấy lạ không? Bình thường thì tôi mới là người sống, còn bức tranh là vật chết. Đàng này, bệt màu nó cục cựa. Thậm chí, tôi nghe nó thở. Tôi chưa kịp ngạc nhiên về bệt màu đầu tiên, nhúng cọ vào sơn, đặt bệt màu thứ hai lên vải là đã nghe chúng nó cười ha hả. Bệt màu này chạy đi tìm bệt màu kia, chúng quyện vào nhau ở góc này, loại trừ nhau ở góc khác. Cứ vậy, tôi đưa thêm một bệt màu vào thì bức tranh càng trở nên sống động hơn. Tôi cảm thấy khá thích thú với trò chơi này mà không nhận ra một điều: những bệt màu đã không còn chấp nhận tôi như là người sáng tạo ra bức tranh. Chúng tự quyết định số phận của chính mình. Từ đó, mỗi lần cầm cây cọ, tôi không vẽ nữa. Tôi chỉ chơi với những bệt màu. Mỗi bức tranh, khi hoàn tất, luôn mang đến cho tôi nhiều ngạc nhiên. Đó là những bức tranh không có người tạo tác ra chúng. Tôi gọi chúng là những bức tranh rỗng. Rỗng, trống không, không có một người tạo tác, nhưng lại đẹp và mới vô cùng. Và cũng từ đó, tôi thấy tâm mình bình an hơn. Tôi không băn khoăn đi tìm mới lạ trong hội hoạ nữa. Bức tranh luôn luôn tự làm mới lấy chúng. Có ai khen hay chê những bức tranh, tôi cũng không còn trở nên tự hào một cách đáng ghét, hay buồn bã một cách đáng thương nữa. Và cho đến một hôm, tôi nhận ra rằng không phải chỉ những bức tranh trống rỗng, mà tôi cũng đã trở nên trống rỗng từ khi nào không biết. Tôi trống rỗng, không còn những ưu tư, lo âu; biết chơi, vui hơn.
Pháp, 24-6-2008
Tác phẩm của Lữ đã đăng trên Tiền Vệ:
Giữa hai người, thời gian không có mặt (truyện / tuỳ bút)
[TRUYỆN CỰC NGẮN] ... Nhìn anh thật lâu, thật lâu, rồi cô thở dài, nói: “Đúng là anh vẫn vậy, không có gì có thể làm cho anh già đi được.” Chỉ một câu nói thôi, anh trẻ lại, y như là một phép lạ... (...)
Viên sỏi dị dạng (truyện / tuỳ bút)
... Bạn thắc mắc tại sao tôi lại viết về viên sỏi? Tôi xin thưa là chính tôi cũng không biết. Tôi trở thành một con người ngu si kỳ lạ. Những câu hỏi của bạn bỗng trở nên thật khó trả lời. Tôi đang viết về một viên sỏi sao? Viên sỏi nào vậy? Một viên sỏi dị dạng hả?... (...)
Mặt trời lên, vẫn thơ (truyện / tuỳ bút)
Mặt trời vẫn lên mỗi ngày, và vẫn thơ. Không có ngày nào cảnh mặt trời lên lại giống một ngày nào cả. Thơ là vậy. Thơ tức là một sự lặp lại, mà vẫn mới hoài, mới hoài... (...)
Em sẽ gọi anh mỗi ngày (truyện / tuỳ bút)
[TRUYỆN CỰC NGẮN] ... Tôi muốn có thêm không gian cho riêng mình. Sống với nhau lâu như vậy, thân thể và tâm hồn của chúng tôi như muốn dính liền vào nhau. Thật khó mà phân biệt được đâu là cánh tay của tôi, và đâu là cánh tay của nàng... (...)
Má trở về với sự yên tĩnh (truyện / tuỳ bút)
Một mai, khi má trút hơi thở cuối cùng, thì các con đừng cảm thấy mất mát. Ngay khi còn sống với các con đây, má đã hiểu thế nào là yên tĩnh. Má sẽ trở về với sự yên tĩnh đó... (...)
Con bọ trên nụ bồ công anh (truyện / tuỳ bút)
Tôi vừa nhận thư của cô bé. Anh nhớ đó, cái cô bé tự cho là mình rối loạn tâm thần. Những lần trước, toà soạn chuyển các lá thư điện tử cho tôi. Nhưng hôm nay thì tôi nhận được một lá thư viết tay hẳn hoi. Không biết do đâu mà cô bé biết địa chỉ của tôi... (...)
Đi ngang một khu rừng (truyện / tuỳ bút)
[TRUYỆN CỰC NGẮN] ... Một người đi bên trái và một người đi bên phải. Người bên phải nói: “Tôi...” thì người bên trái cũng nói: “Tôi...” Cả hai người chỉ là một, cho nên hai người đồng lên tiếng một lần. Thật là rắc rối... (...)
Trở về với đất (truyện / tuỳ bút)
[TRUYỆN CỰC NGẮN] Con sâu đã chết rồi. Nó chết khi cành hoa vừa héo. Cành hoa được tôi cắt vào, chưng trên bàn học, đã mang theo một con sâu giữa lòng đoá hoa... (...)
Sống chung (truyện / tuỳ bút)
[TRUYỆN CỰC NGẮN] Anh Thành đi xa. Anh đi lâu lắm. Có người không để ý sự vắng mặt của anh Thành. Với họ, anh Thành có mặt, hay vắng mặt thì cũng vậy thôi... (...)
Người duy nhất cho rằng tôi không điên (truyện / tuỳ bút)
Tôi rủ cô bé đi biển. Đúng ra thì cô nên từ chối. Làm sao cô có thể tin một người như tôi được. Hoặc tệ hơn nữa, câu chuyện giữa chúng tôi bắt đầu như vầy: cô bé đề nghị tôi ra biển chơi... (...)
Cái sân vuông và nơi thờ Phật (truyện / tuỳ bút)
... Bây giờ, trên trang giấy trắng này, tôi lại bắt gặp cái sân vuông ngày xưa. Trang giấy cũng là sân vuông. Tôi lại nắm cái quyền sáng tạo... (...)
May sao, em chậm lại (truyện / tuỳ bút)
... Có người nói với tôi: “Chúng ta không còn bao nhiêu thời gian nữa.” Câu nói làm cho tôi suy nghĩ nhiều. Càng suy nghĩ, tôi càng ngạc nhiên vì nhận ra rằng chúng ta không thể nào đo lường thời gian cả. Chúng ta đo đạc thời gian bằng cái gì?... (...)
Vẽ bằng đôi chân (truyện / tuỳ bút)
... Đến lúc đó, tôi mới biết mình không phải là một người. Tôi là hai người. Tôi có hai linh hồn nằm trong một thân thể. Khi vẽ bằng chân phải, tôi là một người khác. Khi vẽ bằng chân trái, tôi lại là một người khác. Khi vẽ bằng cả hai chân, tôi là hai người... (...)
Hai anh em và con trâu hạnh phúc (truyện / tuỳ bút)
... — Từ ngày không còn ở trong chuồng nữa, tôi thấy mình thật tự do... — Tao không biết mày học đâu những danh từ như hạnh phúc, tự do. Mày là một con trâu, thì suốt đời mày vẫn là một con trâu. Mày hiểu không? ... (...)
Cái thật và cái mới trong thơ (tiểu luận / nhận định)
Làm thơ, nhiều người thấy khó. Thực ra làm thơ hay mới khó. Khó nhất là bài thơ nói lên được con người của mình. Thi sĩ Cao Bá Quát viết: “Kỹ thuật làm thơ tuy quan trọng, nhưng không quan trọng bằng bài thơ nói lên được cái tính chất riêng của mình.” ... (...)
Người không đầu (truyện / tuỳ bút)
Tôi không biết phải bắt đầu câu chuyện của mình như thế nào, vì tôi không phải là một con người bình thường. Tôi kể chuyện của mình như một người bất thường... (...)
Người chủ tiệm và tên trộm đãng trí (truyện / tuỳ bút)
... Ông nói: “Tôi không biết mình đã mất gì. Chắc chắn là tên trộm đã lấy của tôi một vật thật quí giá. Nhưng hiện giờ, nhìn bề ngoài, có vẻ như tên trộm không lấy đi một thứ gì cả. Tôi nghi lắm.” ... (...)
Bức tường lạnh (truyện / tuỳ bút)
... Mỗi lần nghĩ về phía bên kia bức tường, tôi mường tượng đến một thế giới lạnh. Phía bên kia không có màu xanh, tôi nhớ vậy. Một thế giới không có màu xanh. Thế giới lạnh. Thế giới nằm sau bức tường lạnh... (...)
Bên lò sưởi đỏ (truyện / tuỳ bút)
... Hãy tưởng tượng, ta ra chợ, mua một kí lô thời gian, loại thượng hảo hạng. Một kí lô thời gian được gói lại thật cẩn thận, và người bán hàng còn dặn dò: “Phải nhẹ tay, thời gian dễ vỡ lắm đó.” Ta hân hoan đem gói hàng về nhà, hí hửng mời mọi người lại rồi từ từ mở gói hàng ra. Ai nấy đều trố mắt, trầm trồ: “Ồ, thời gian! Đẹp thật!” ... (...)
Hơi thơ cuối cùng (truyện / tuỳ bút)
... Đừng cho rằng sau khi tôi chết thì thơ sẽ không còn nữa. Nơi nào có trang giấy trắng, thì nơi đó sẽ có thơ... (...)
Đi về phương bắc (truyện / tuỳ bút)
... Chúng ta không đi như những con người lưu lạc. Đôi chân chúng ta chứa đầy tự do. Tự do như một bài thơ mới. Tự do như một bài thơ mới hoài. Bài thơ trắng hoài, mới tinh như sự sống... (...)
Cánh đồng phương bắc (truyện / tuỳ bút)
Anh có biết về phương bắc không? Dạ không. Tôi sẽ kể anh nghe về phương bắc. Phương bắc có những cánh đồng tuyết trắng. Tôi đã từng đi, và cảm thấy thật lạc loài trên những cánh đồng bao la đó... (...)
Em là một nụ cười (truyện / tuỳ bút)
... Con người đi tìm những gì mà họ đã có. Con người luôn luôn mơ ước. Nhưng mà thực tại đẹp quá. Thực tại là một giấc mơ đẹp hơn tất cả mọi giấc mơ của con người. Sự sống là một giấc mơ đã trở thành sự thật. Một đoá hoa, một chiếc lá, một tia nắng, một áng mây… luôn làm cho tôi kinh ngạc. Rồi tôi tự hỏi: sự sống đây sao? Đẹp thật... (...)
Khu vườn của mẹ (truyện / tuỳ bút)
... Cọng ngò non quan sát chung quanh, rồi nhận xét: “Khu vườn của mẹ. Cái tên thật là đẹp.” Tôi chưa bao giờ nghĩ đến “Khu vườn của mẹ” là một cái tên đặc biệt. Rồi một hôm khác, cọng ngò non lại nói: “Khu vườn của mẹ rộng thật.” Đó lại là một khám phá mới của cọng ngò. Em tin không? Mỗi khám phá của cọng ngò, đồng thời cũng là khám phá của tôi... (...)
Góc vườn (truyện / tuỳ bút)
... Tôi đã bắt đầu thấy vẻ đẹp của những khối đá nặng nề đang bay trên trời. Có những khối đá to như một toà nhà lầu trăm tầng, bay chầm chậm bên cạnh những khối đá nhỏ hơn. Bầu trời có một nét đẹp hùng tráng... (...)
Mỗi ngày, tôi trẻ lại (truyện / tuỳ bút)
Trong rừng thu, tôi đã nghe lá nói. Những chiếc lá xì xào với nhau mỗi khi cơn gió đến. Thoạt đầu, tôi nghe lá nói tiếng Hoà Lan. Rồi tôi nghe lá nói tiếng Việt... (...)
Giấc ngủ bình an của mặt trời (truyện / tuỳ bút)
Chiều hôm đó, mặt trời bị thương. Một con chim lớn đã mổ vào trái tim của mặt trời. Máu chảy ra đỏ ối khắp một vùng. Cả những đám mây trắng thong dong nhất cũng bị vấy đầy máu đỏ... (...)
Núi mở cõi thong dong (truyện / tuỳ bút)
Đó là lần đầu tôi thấy bầu trời. Bầu trời xanh biếc đẹp lạ thường. Bầu trời với không gian bao la. Đi từng bước một lên núi, tôi linh cảm như có một cái gì phía sau đang vẫy gọi. Tôi quay lưng lại thì chợt nhìn thấy... (...)
Thơ từ trang giấy trắng (tiểu luận / nhận định)
... Một bài thơ hay sẽ vượt qua cõi ngôn ngữ. Cho nên thay vì dùng chữ “làm thơ”, ta cũng có thể viết “đàn thơ”, “vẽ thơ”, “hát thơ”, “đi thơ”, “dạo thơ”, “ngồi thơ”, “nằm thơ”... Một bài thơ chân thật bắt đầu từ một trang giấy trắng, và luôn luôn trở về với trang giấy trắng... (...)
Cười trước mùa xuân (truyện / tuỳ bút)
... Những chế độ độc tài thường sợ thi sĩ. Thi sĩ mang sự sống đến cho con người. Khi sự sống có mặt, thì mọi chế độ độc tài phải sụp đổ. Mà tất cả bắt đầu bằng một chữ. Cái chữ đó... (...)
Con quỷ (truyện / tuỳ bút)
Anh đã từng sống với quỷ chưa? Dạ chưa. Tôi đã sống với quỷ. Ở trong địa ngục? Phải rồi, ở trong một địa ngục. Địa ngục nóng bức, có lửa cháy. Ngày nào con quỷ cũng tìm cách làm khổ tôi... (...)
Căn phòng trống [V] (truyện / tuỳ bút)
Chàng nói: “Để tôi đi vào căn phòng trống.” Họ ngạc nhiên, hỏi: “Anh tự nguyện?” Chàng trả lời: “Không, tôi không tự nguyện. Nếu tự nguyện có nghĩa là tôi có quyền chọn lựa. Tôi không có cái quyền đó.” Nói rồi, chàng tự động đi vào... (...)
Căn phòng trống [IV] (truyện / tuỳ bút)
Họ nói: “Anh hãy tự vào căn phòng. Chúng tôi không rảnh để đưa anh vào đâu.” Chàng trả lời: “Vâng, tôi sẽ tự vào căn phòng trống.” Chàng loay hoay tìm hoài mà không thấy lối vào. Chàng nói: “Hãy chỉ cho tôi lối vào.” Họ bật cười: “Làm gì có lối vào. Nếu có lối vào thì căn phòng đã không có tên là căn phòng trống nữa.” ... (...)
Căn phòng trống [III] (truyện / tuỳ bút)
Họ mời chàng vào căn phòng trống. Thái độ của họ lịch sự, không ép buộc. Chàng bước vào phòng với một gương mặt chấp nhận, không chống trả. Chàng đã hiểu rằng họ không có một chọn lựa nào khác. Chàng cũng vậy, nếu được chọn lựa thì chàng không bước vào... (...)
Căn phòng trống [II] (truyện / tuỳ bút)
Họ lại để chàng vào một căn phòng trống. Chàng la lớn: “Không! Tôi không muốn vào một căn phòng trống.” Nhưng họ nói: “Anh phải vào. Anh không có một chọn lựa nào khác. Anh nên nhớ: chúng ta không có quyền chọn lựa.” ... (...)
Căn phòng trống [I] (truyện / tuỳ bút)
Họ để chàng vào một căn phòng. Căn phòng trống dễ sợ. Không một đồ vật nào có mặt trong căn phòng. Hình như không có cả một hạt bụi... (...)
Tình anh em (truyện / tuỳ bút)
“Ngày hôm nay, con được đi nhiều nơi để thuyết giảng, cũng như cậu ngày xưa vậy. Con sẽ nói thay cho cậu. Con nói về tình anh em. Và con sẽ không nói những lời gieo rắc hận thù. Cậu yên tâm.” ... (...)
Tiếng Việt gần (truyện / tuỳ bút)
[TRUYỆN CỰC NGẮN] ... Anh nói: “Xxx xxx xxxx xxxx xxx xxx, xxx xxxx.” Tôi mỉm cười, đồng ý. Gương mặt của anh vui lên. Rồi anh lại hỏi: “Xxxx xxxx xxx xxxx?” Tôi lại mỉm cười... (...)
Vẻ đẹp của hạnh phúc (truyện / tuỳ bút)
... Khi hạnh phúc, mẹ tôi đẹp ra. Bà soi gương, trong ánh mắt ngời lên một chút hãnh diện. Một chút hãnh diện đó là niềm vui vô biên của chúng tôi... (...)
Đôi mắt của Van Gogh (truyện / tuỳ bút)
... Tôi tưởng tượng chàng điên Van Gogh được một bà hàng xóm gọi lại, tặng cho một gói mận tươi rồi vui vẻ nói: “Hôm nay trời đẹp lắm. Chắc anh lại đi vẽ những cánh đồng hướng dương?”... (...)
Một ngày với Vermeer (truyện / tuỳ bút)
... Có phải là chúng tôi vẫn còn đang ‘nhìn trộm’? Chúng tôi đang ‘nhìn trộm’ sự sống nhộn nhịp của hàng trăm con người bên dưới? Cũng trên nóc nhà thờ, chúng tôi thấy một con chim bồ câu mới chết. Con bồ câu bạn vẫn còn quanh quẩn chung quanh... (...)
Tôi vẫn nhận ra em (truyện / tuỳ bút)
... Một giây lát là bao nhiêu lâu? Một hai giây? Hay là vài mươi phút nữa? Hơi thở của em là chiếc kim gió đang chạy trên đồng hồ của sự sống. Khi nào hơi thở ngừng lại, thì cuộc hành trình kỳ diệu của em bắt đầu... (...)
Trầm hương (truyện / tuỳ bút)
Ngày xưa, có một người muốn đi tìm trầm. Anh nghe nói là trầm thơm lắm. Anh sắm sửa những vật dụng cần thiết để vào rừng, quyết tâm tìm cho ra cây trầm... (...)
Mùa thị dẻ (truyện / tuỳ bút)
... Mùa thu đang đi tới. Ta có thể nhận diện mùa thu như một sự trở lại. Nhưng trong đó, có những cái sẽ chỉ tới với chúng ta một lần, duy nhất... (...)
Lặng lẽ ở trong thiên đàng (truyện / tuỳ bút)
... Dưới chân đồi, sương mù dày đặc. Mặt trăng vẫn còn treo trên trời cao. Từ đám sương mù, vài con chim sẻ bay vút lên, lượn đôi ba vòng dưới ánh trăng buổi sáng. Tự nhiên, tôi có cảm tưởng mình đang đứng trên thiên đàng. Dưới lớp sương mù là thế gian... (...)
Chuyện tình (dành cho những hạt phong) (truyện / tuỳ bút)
... Em vẫn tưởng là mặt trời đánh thức đàn chim đấy ư? Em thật là ngây thơ. Chính đàn chim đã đánh thức mặt trời của chúng ta đó em. Tiếng chim hót thật vui, đánh thức mặt trời, cây cỏ và đánh thức chúng ta... (...)
Người đi bộ (truyện / tuỳ bút)
... Ở trong anh, đoá hoa bằng lăng anh bắt gặp ban sáng vẫn còn đang nở rộ, và mỉm cười. Nó như muốn nói với anh rằng: “Cảm ơn anh đã nhìn thấy tôi. Cảm ơn anh đã nở nụ cười. Cảm ơn, người đi bộ.” ... (...)
Tình bạn (truyện / tuỳ bút)
... Viết văn không phải là ghi chép những dòng chữ đẹp xuống giấy trắng. Viết văn là sống đời sống của mình cho có chiều sâu. Ta không chỉ viết khi cầm tới cây bút... (...)
Bên trăng, tôi chưa ngủ (truyện / tuỳ bút)
... Ánh trăng hôm đó thật lạ lùng. Đó là một vành trăng sáng. Nhưng chưa bao giờ tôi tiếp xúc với một ánh sáng nào kỳ lạ như vậy. Nó sáng từ trong lòng tôi mà sáng ra... (...)
Chỉ toàn là thơ, em biết không? (truyện / tuỳ bút)
Em hãy thử tưởng tượng, cứ mỗi buổi sáng, ta thức dậy và mang tâm trạng của một chàng trai trẻ đang biết yêu lần đầu. Đó là một cảm giác thật hạnh phúc. Ta nhìn cuộc đời, thấy cái gì cũng đáng yêu cả. Rồi ta ngồi xuống bàn học, lấy ra một tờ giấy trắng... (...)
Chơi nước biếc, ẩn non xanh (truyện / tuỳ bút)
... Sự thảnh thơi không phải một cái gì có sẵn, chờ đợi chúng ta trong tương lai. Thong dong, thảnh thơi là hoa trái của sự sáng tạo. Con người ngừng sáng tạo, thì sẽ bị kẹt vào thế giới đầy dẫy những ràng buộc, chật chội... (...)
Con đường tùng, bướm đậu (truyện / tuỳ bút)
... Có lẽ anh cho rằng con bướm kia là hoá thân của ba tôi. Cũng có thể lắm. Vào một kiếp xa xưa, ba tôi là Trang Tử, nằm mơ thấy mình hoá bướm... (...)
Một buổi sáng (truyện / tuỳ bút)
Buổi sáng, vừa thức dậy thì đã có nắng ấm và gió mát. Tôi còn mong muốn gì hơn nữa? Nhưng cuộc đời thì cứ rộng lượng. Bên bờ cỏ ven đường, một đàn bướm tím đang nhịp nhàng bay lượn. Bướm tím ở đâu mà nhiều vậy?... (...)
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021