|
|
Tôi biết tại sao con chim nhốt trong lồng vẫn hót
|
|
Bản dịch của Lê Vĩnh Tài
MAYA ANGELOU
(1928~)
Maya Angelou, tên thật là Marguerite Ann Johnson, sinh năm 1928 tại Saint Louis, Missouri. Bà là một trong những phụ nữ da đen nổi tiếng nhất ở Mỹ như một nhà thơ và người viết tự truyện, một nhà đấu tranh cho xã hội, một vũ công, diễn viên, nhà làm phim, kịch tác gia và đạo diễn.
Tên tuổi văn chương của bà nổi lên với bộ sách tự truyện gồm 6 cuốn, trong đó, cuốn I Know Why the Caged Bird Sings (Tôi biết tại sao con chim nhốt trong lồng vẫn hót, 1970), tập trung vào 17 năm đầu tiên của cuộc sống của bà, đã được đề nghị trao giải thưởng National Book Award. Tập thơ Just Give Me a Cool Drink of Water 'Fore I Diiie (Hãy cho tôi uống một ly nước mát trước khi tôi chết, 1971) đã đề nghị trao giải thưởng Pulitzer. Năm 2000, bà được trao tặng huy chương cao quý Presidential Medal of Arts. Năm 2008, bà nhận huy chương Lincoln Medal. Bà cũng đã đoạt 3 giải Grammy Awards.
Bà đã cộng tác trong phong trào đấu tranh bình đẳng màu da cùng với mục sư Martin Luther King, Jr. Bà đã được vinh dự đọc thơ trong lễ đăng quang Tổng thống John F. Kennedy năm 1961, và lễ đăng quang Tổng thống Bill Clinton năm 1993.
Maya Angelou từng là Giáo sư tại Wake Forest University ở Winston-Salem, North Carolina, và là người đầu tiên được phong danh hiệu Reynolds Professorship of American Studies. Cho đến nay, bà đã được trao tặng hơn 30 bằng tiến sĩ danh dự từ các trường đại học ở Mỹ và nhiều nước khác trên thế giới.
Tôi biết tại sao con chim nhốt trong lồng vẫn hót Chú chim đang bay nhảy tự do
lơ lửng lượn qua lượn lại
thi thoảng đôi cánh chú buông lơi
như thách thức cả bầu trời
đang rực rỡ một màu cam
ráng chiều ngập nắng
Nhưng chú chim đâu biết rằng vẫn có kẻ rình mò
nên cuối đường bay, nó
rơi vào lồng chật hẹp
chỉ có thể nhìn đời
qua những chiếc song tre thếp son cay đắng
cánh của nó bị cắt bớt và
chân của nó không còn bay nhảy
nó chỉ còn biết mở cổ họng của mình ra
để hót
Chú chim trong lồng vẫn hót
với nỗi khiếp sợ đang rền rĩ trong cổ họng
có khi bật máu
của những điều chưa biết
nhưng vẫn mong cho
những lời ca của nó được nghe
trên ngọn đồ xa xôi có một chú chim bị cầm tù
trên ngọn đồ xa xôi
có một chú chim
bị cầm tù
đang hát bài ca tự do
vang lên khắp khắp
Chú chim tự do thì tha hồ nghĩ về mây gió
cơn gió mềm mại thổi qua ngọn cây
thành những lời thở dài dịu dàng
rì rào rì rào
và đợi chờ những con sâu múp míp
khi ánh bình minh hé sáng
gọi tên bầu trời: ơ ơi...
như trời xanh kia chỉ riêng
của nó
Nhưng con chim trong lồng đành chịu chết trên ngôi mộ của giấc mơ
hình bóng của nó vẫn kêu thất thanh
như ban ngày ta gặp cơn ác mộng
cánh của nó vẫn bị cắt bớt và chân của nó vẫn nhảy loi choi
những bước chân tù túng
cái đập cánh tuyệt vọng
do đó nó đã phải mở to cổ họng của mình
để hót
Con chim trong lồng vẫn hót
những lời ca bật máu cuống họng
những lời ca rền rĩ, run sợ
của những điều chưa biết
nhưng vẫn mong cho
giai điệu của nó được nghe
giai điệu của nó
được nghe
nghe
nghe
trên ngọn đồi xa xôi
có chú chim trong lồng
vẫn ca hát tự do
đến chết
----------------
Dịch từ nguyên tác "I Know Why the Caged Bird Sings", trong cuốn tự truyện cùng nhan đề của Maya Angelou. Nguyên văn bài thơ tiếng Anh đăng trên PoemHunter.com.
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021