Năm 1986, tạp chí Le Genre humain có cho ra một số chuyên đề về “Tình yêu” [số 13, tháng Giêng 1986], René Char được yêu cầu tự chọn những bài thơ tình, và rút từ tác phẩm Œuvres complètes của mình, ông đã liệt kê bảy bài thơ: “Singulier” [Arsenal] trong tập Le marteau sans maître; “Vivante demain” [Poèmes militants] trong Le marteau sans maître; “Madeleine à la veilleuse” [La fontaine narrative] trong Fureur et mystère; “L’amoureuse en secret” [Le consentement tacite] trong Les matinaux; “La chambre dans l’espace” [Poème des deux années] trong La parole en archipel; “Madeleine qui veillait” [Pauvreté et privilège] trong Recherche de la base et du sommet; và, tất nhiên bài thơ dài “thay da đổi thịt” nhiều lần: “Lettera amorosa”, tác phẩm thời thanh xuân đầy sức sống tươi mát, với những minh hoạ tuyệt đẹp của Georges Braque, mới đây nhân kỷ niệm NĂM RENÉ CHAR 2007, đã được in lại trong ấn bản in chung với Guirlande terrestre – với nhiều minh họa rất ấn tượng của Jean Arp [Poésie / Gallimard, tháng 3.2007]. Trong kho tàng thơ và thơ tình yêu của René Char, tất nhiên chúng ta thấy có nhiều hơn thế, và nếu được yêu cầu chọn thêm, người đọc chúng ta sẽ không khỏi lúng túng, nhưng chắc chắn chúng ta cũng sẽ không bỏ qua những bài như “Allégeance” chẳng hạn, hoặc “Marthe” [“em chính là hiện tại chất chồng”], hoặc “La complainte du lézard amoureux”, “La sieste blanche”... Thế nhưng phải nhìn nhận chọn lựa của tác giả là một chọn lựa cảm tính... có ý thức. Những bài đã được chọn có thể đối với nhà thơ là có vẻ như đáp ứng được một sự thôi thúc riêng tư, chứa đựng một ngọn lửa, và đã lên tiếng nói về tình yêu dưới hình thức mãnh liệt nhất, thanh khiết nhất...

 

Trong bài đóng góp cho tạp chí Europe số đặc biệt về René Char [số 705-706 tháng Giêng-Hai 1988], tác giả Nelly Stéphane viết về các bài thơ tình được nhà thơ chọn: “... Ba nhân vật ám ảnh những bài thơ ấy và có vẻ qui vào những con người riêng biệt, có lẽ nhiều hơn thế, có điều là đều được gọi là ta, em, nàng. Chúng ta không bận tâm tìm cho ra lý lịch của họ. Nếu ta là nhà thơ, em và nàng có vẻ không phải lúc nào cũng vẫn là cùng một người nữ. Quả là vô ích nếu ta muốn đưa họ vào bất cứ một câu chuyện tiểu thuyết nào...”

-----------------

“Căn phòng trong không gian” dịch từ nguyên tác “La chambre dans l’espace” trong René Char, La parole en archipel (Paris: Gallimard, 1962). “Còn sống ngày mai” dịch từ nguyên tác “Vivante demain” trong René Char, Le marteau sans maître (Paris: José Corti, 1934). “Người tình giấu mặt” dịch từ nguyên tác “L’amoureuse en secret” [Les matinaux] trong René Char, Commune présence (Paris: Poésie/Gallimard, 1978). “Điều an ủi” dịch từ nguyên tác tiếng Pháp “Allégeance” [La Fontaine narrative, 1947] trong René Char, Fureur et mystère (Paris: Poésie / Gallimard, 1962). “Marthe” dịch từ nguyên tác “Marthe” [Le poème pulvérisé] trong René Char, Fureur et mystère (Paris: Poésie / Gallimard, 1962).