Có nét tương đồng nào đó giữa biểu tượng tính của hoa sen và hoa hồng trong văn hoá Tây phương. Ở Ai-cập, hoa sen tượng trưng cho đời sống vừa khai lộ, hay là sự trình hiện đầu tiên.[19] Saunier coi nó như một biểu tượng tự nhiên đối với toàn bộ các dạng thức của sự tiến hoá.[49] Vào thời Trung cổ, nó bị đánh đồng với ‘cái Trung tâm’ thần bí, và do vậy, với trái tim.[56, 14] Như một tạo tác nghệ thuật, nó có liên quan tới mạn-đà-la (mandala), ý nghĩa của nó biến ảo theo số cánh hoa: sen 8 cánh tại Ấn-độ được coi là Trung-tâm nơi đấng Brahma ngự toạ, và như sự hiển lộ những cử động huyền bí của ngài.[26] Con số 8 giống như vầng hào quang (mandorla) trong nghệ thuật La-mã, thể hiện mối tương giao của mặt đất (số 4, hay hình vuông) với thiên đàng (hình tròn). Sen ngàn cánh tượng trưng cho điều mặc khải cuối cùng, tại trung tâm nó thường có một hình tam giác và ẩn chứa trong tam giác đó là biểu tượng ‘tính Không diệu vợi’ của vô tướng. René Guénon đã nghiên cứu biểu tượng tính của hoa sen trong thời gian dài và thấy rằng các tiềm lực của hiện hữu được thực tả bằng những ý nghĩa của một hoạt động vốn luôn nội tại (đây là ‘sự lớn mạnh’ theo ý nghĩa triết lý của linh mục Gratry)[*] ‘kể từ khi nó được trui rèn từ trung tâm mỗi mặt; xa hơn, từ quan điểm siêu hình, là bất khả để một tác động bên ngoài có thể ảnh hưởng lên toàn bộ hiện hữu, để những tác động là khả dĩ duy nhất với một mặt gần gũi và đặc trưng…’ Sự thấu tỏ những tiềm lực này được mô tả trong các trường phái tượng trưng khác nhau như sự toả sắc của một bông hoa trên bề mặt của “nước”; tựu trung, trong truyền thống phương Đông, nó là hoa sen, và là hoa hồng hay hoa bách hợp ở Tây phương. Còn có một mối liên hệ xa hơn nữa giữa các loài hoa này với đường tròn như một biểu tượng của thế giới hiển lộ, cũng như với Vòng quay vũ trụ. Biểu tượng này còn có nhiều dạng thị hiện khác theo nhiều hình thức khác nhau, nhưng bao giờ cũng liên quan tới biểu tượng tính của những con số, là tuỳ thuộc vào số cánh hoa.[25] Từ những ngày xưa cổ xa xôi, hoa sen đã là sự nhất trí chọn lựa của người Trung-hoa, người Nhật-bản, người Ấn-giáo, người Ai-cập và người Aryan. Hoa sen bung nở từ rốn thần Vishnu, tượng trưng cho vũ trụ bung nở từ mặt trời trung tâm – tâm điểm hay là ‘thể chuyển di bất dịch’. Nó là vật tượng tính của nhiều thần linh.[9] Trong biểu tượng tính của hoa sen, ý tưởng toả phát và toả phát trội hơn của một Trung tâm ẩn giấu, đó là sự tu bồi của phương Tây.

_________________________

Phụ chú của Tiền Vệ:

[*]Linh mục Gratry [Auguste Joseph Alphonse Gratry] (1805-1872) là giáo sư triết học của một số trường đại học ở Pháp và, từ năm 1863 đến khi qua đời, là giáo sư đạo đức thần học của trường đại học Sorbonne. Những tác phẩm quan trọng nhất của ông là La connaissance de l'âme (Tri thức về linh hồn), Logique (Luận lý học), La morale et la loi de l'histoire (Đạo đức và luật pháp của lịch sử), và đặc biệt là La connaissance de Dieu (Tri thức về Thượng Đế), được xem như cuốn sách triết học về Thượng Đế hay nhất của thế kỷ 19. Triết lý về ‘sự lớn mạnh’ được Gratry bàn luận trong cuốn này.

-----------

Đã đăng: