|
Một kỷ niệm với Huỳnh Sanh Thông
|
|
Tạp Chí Thơ (số 3, Xuân 1995) có đăng bài “Mừng thọ Lục Bát” châm biếm những cây viết đã lợi dụng thể lục bát để làm nhiều bài vần vè dễ dãi. Ít lâu sau, bài thơ này đã lọt vào mắt Huỳnh Sanh Thông. Vị dịch giả lão thành đã dịch và gửi bản thảo cho tôi xem lại trước khi đăng trên The Vietnam Review (Thu Đông 1997) do ông làm chủ bút.
Hè này lục soạn thư từ cũ, tôi tìm thấy bức thư tay và chợt nghĩ: Bản gốc cùng bản dịch là một tư liệu văn học lý thú giúp cho độc giả vừa đọc vừa đối chiếu tài nghệ dịch thuật của người từng được giải Mac Arthur Fellowship sau khi ông cống hiến bản dịch xuất sắc The Tale of Kiều cho giới độc giả Anh-Mỹ. Riêng tôi, đây là một dịp để hồi tưởng mội bậc đàn anh mà tôi có dịp thăm viếng đôi lần tại tư gia ờ New Haven và trò chuyện tại Boston cùng với các bạn Nguyễn Trọng Khôi, Trần thị Kim Lan...
Chân Phương
MỪNG THỌ LỤC BÁT
tặng các vè sĩ cuối thế kỷ
ngồi buồn lấy giấy bút ra điệu quen lục bát ngâm nga giải sầu sáo ngôn mai phục đầy đầu chẳng cần động não đã ào ào tuôn lối mòn sẵn trớn phóng luôn còn hơn nước lũ trên nguồn chảy ra tràn trề lênh láng chan hòa trên sáu dưới tám ê a nỗi lòng niêm luật học ít tốn công ai cũng có thể đèo bòng duyên thơ khi tả cảnh lúc mộng mơ cụt hứng ta lại thẩn thơ ráp vần cái đầu vốn dễ phân vân đỏ xanh đen trắng đâu cần chính danh làm vè cũng giống nấu canh cho thêm mắm muối tiêu hành thì ngon hình thể ý tượng ví von âm thanh nhạc điệu nỉ non kéo dài lê thê canh một canh hai canh ba buồn ngủ sáng mai hạ hồi mấy trăm năm lẻ vun bồi nằm ngồi chễm chệ trên ngôi tao đàn mắt lòa tai lảng trán nhăn óc tim mê mỏi hàm răng không còn thuốc thang nhờ đám cháu con bệ rồng sớm tối lom khom khấu đầu trải qua nhiều cuộc bể dâu lục bát dai sức sống lâu sống hoài hoan hô lục bát thọ dai !
LONG LIVE SIX-EIGHT VERSE
to all fin-de-siècle poetasters
[“Six-eight” or lục bát is a prominent meter of formal poetry in Viet Nam. Its basic unit consists of two verses, the first with six syllables and the second with eight syllables. It was made famous by Nguyễn Du (1765-1820) who artfully employed it to craft his classic Tale of Kiều. Chân Phương]
You sit bored stiff – bring pen and paper out And hum dear old Six-Eight to kill the time. In ambush lie clichés that cram your head; no need to rouse your brain: they will gush forth. Down beaten paths they all will headlong rush faster than torrents from a fountainhead. They surge and overflow: you twang and drawl pouring your heart – six above, eight below. It takes no pains to learn the prosody, and any churl may with the Muse dally. Now you depict some scene, now you daydream --- should inspiration lack, you patch up rhymes. The head is prone to doubts: at random pick red, green, black, white, for you need no mot juste. Concoct your doggerel just as you make soup: spice, salt, pepper help improve the taste. You add those similes or metaphors; those sounds of honeyed music you spin out. Let them drone on: first watch, then second watch; and, at the third, doze off – recess till dawn. Cherished and pampered for long centuries, Six-Eight has lain in state on Parnassus. Now with dim eyes, faint ears, a furrowed brow, and no teeth left, it suffers brain fatigue. For drugs it counts on grandchildren: morn and eve, they all kowtow before its dragon throne. When it’s gone through such flux and change of life, it somehow has endured and never died. Forever may it live! Hail, Six-Eight Verse!
Translated by Huỳnh Sanh Thông (1926-2008)
(in The Vietnam Review, Autumn-Winter 1997, 456-459).
|