thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Thư gửi người bạn hoạ sĩ già ở Orléans
Lời giới thiệu:
Bài thơ dưới đây của Phan Ðan được đăng lần đầu trên tạp chí Văn số 74 ra vào tháng 8 năm 1988 tại Hoa Kỳ với tên tác giả: Vô Danh. Và lời giới thiệu trân trọng của nhà văn Mai Thảo, chủ nhiệm đồng thời là chủ bút:
 
“Người hoạ sĩ già ở Orléans trong bài thơ là Thái Tuấn. Người làm bài thơ, thơ gửi đi từ quê nhà, một bạn thân của Thái Tuấn, chắc không muốn tiết lộ hình tích, ký tên là Vô Danh. Tôi thấy bài thơ hay. Lạ và hay. Nó đêm, nó lạnh, nó mưa, nó buồn, trải rộng trên một mùa đông tâm thức trơ trọi khuất cách, nói cách khác, là trạng thái lưu đày tự chọn trên chính quê hương đất nước của mình.”
 
Nguyễn Hưng Quốc, trong cuốn Nghĩ về thơ (Văn Nghệ, 1989), dựa vào giọng thơ, đã đoán (và đoán sai!) tác giả “Thư Gửi Người Bạn Già ở Orléans” là một nhà thơ miền Nam trước năm 1975. Sự thực, trước năm 1975, Phan Ðan “lưu vong” ở Hà Nội. Mãi đến sau tháng 4, 1975, ông mới vào Sài Gòn. Hiện nay, ông sống chủ yếu bằng nghề dịch thuật tại Sài Gòn. Thơ của ông, được sáng tác rải rác trong suốt mấy chục năm, dù được nhiều người trong giới văn nghệ khen là xuất sắc, nhưng vì nhiều lý do, ít khi được đăng tải ở đâu.
tienve.org
 
 
 
Thư gửi người bạn hoạ sĩ già ở Orléans
 
Người bạn vẽ già đi xa gửi cho tôi bức tranh “Mùa đông quê cũ”,
Đầm đìa mê nón áo tơi,
Nghe tái tê cơn mưa phùn sơn dầu Paris đổ trên đồng chiêm mái rạ,
Nghe trên tóc mình, tuyết thời gian từng nạm trắng rơi rơi...
 
Một thập kỷ trôi vèo, anh còn nhớ câu thơ tôi âm vang chiếc thùng phuy kinh động,
Lăn xuống cầu thang, lăn mãi xuống cầu thang,
Rút ruột đêm khuya cho mười năm vụt trở thành trống rỗng,
Từng khối kỷ niệm buồn lăn suốt những mùa đông.
 
Bao nhiêu đêm như Lý Bạch thời nào, anh ngước nhìn vầng trăng châu Âu thăm thẳm sáng,
Nhịp trống quân xưa, đứa trẻ xưa, rặng tre xưa run bắn sợi dây cuồng,
Cúi mái đầu già nua trên nền “toan” thăm thẳm trắng,
Cố hương, chừ, cố hương!
 
Thức tỉnh trong anh kẻ lữ khách vất vả cô đơn, loài du ca một đời mất ngủ,
Chốn đến nơi đi, cây kia nào biết lặng, gió kia chẳng biết dừng,
Thổi suốt trời Orléans cơn bấc giọt dầm âm âm đồng đất cũ,
Sóng vã lời tôi mười năm trời còn ngậm bến tranh anh.
 
Đêm gõ búa khai niên, tôi độc ẩm trong giọt nước mắt lớn anh gửi về tôi từ niềm đau tri kỷ,
Cơn ướt cơn khô, cuộc trả vay thấm đẫm tận cùng,
Đầm đìa tôi, đầm đìa anh, đầm đìa tất cả,
Hoa đào có xót thương chăng khi vắng bầy thiên điểu di cư một nền mây cánh vỗ?
Cố nhân, chừ, cố nhân!
 
(Hà Nội, 1987)

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021