thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Những tiếng nói (1943) [kỳ 8]
(Diễm Châu dịch)

 

141. Cái ân huệ mà tôi không nhìn thấy ở nơi anh, hãy từ khước nó với tôi.

 

142. Cái «tôi» của tôi dần dà đã tách rời tôi và lúc này chính là cái «anh» xa xôi nhất của tôi.

 

143. Nếu người ta không thèm muốn điều không thể được, thời người ta không thèm muốn, hoặc người ta đã thôi thèm muốn.

 

144. Con người phán xét mọi sự trong phút hiện tại mà không hiểu rằng mình chỉ phán xét có một phút: phút hiện tại.

 

145. Sự huyền bí đã làm anh lớn lao: nó đã biến anh thành sự huyền bí.

 

146. Tôi không phải là như người ta đã tạo ra tôi. Và như thế càng hay. Như thế tôi sẽ bớt làm điều xấu.

 

147. Anh tin rằng anh không thiếu nợ tôi gì hết. Vậy thời anh không thiếu nợ tôi gì hết. Tôi tôn trọng mọi tin tưởng.

 

148. Cái sâu xa nhìn sâu xa trở thành cái bề mặt.

 

149. Những bông hoa không hương phải gọi là hoa những đóa hoa thơm.

 

150. Tôi tiếp tục xin người ta dạy dỗ mình, không còn phải là dạy dỗ con người, mà là kẻ không có gì phải học hỏi nơi con người.

 

151. Nếu như tôi quên những gì tôi chưa từng là, hẳn là tôi sẽ quên chính bản thân tôi.

 

152. Không phải hết mọi người đều làm điều ác hại, nhưng hết mọi người đều bị nó tố cáo.

 

153. Trước khi rong ruổi con đường của tôi, tôi đã là con đường của tôi.

 

154. Kẻ leo từng cấp lại từng cấp luôn luôn ở ngang tầm một cấp.

 

155. Mọi sự hiện hữu do cái trống rỗng bao quanh chúng.

 

156. Cả tới vật nhỏ nhất trong các vật sống động cũng mang một mặt trời trong mắt.

 

157. Con người không cười nữa, ngay khi biết mình là sự vật khôi hài.

 

158. Hãy khuất phục tôi, nhưng đừng đem những điều xác tín ra: đã từ lâu rồi những điều xác tín không còn khuất phục được tôi.

 

159. Tôi chưa từng nếm thứ rượu nào thượng thặng hơn là máu tôi.

 

160. Kẻ không biết tin tưởng có lẽ không nên biết.

 

[còn tiếp nhiều kỳ]

 

Đã đăng:

Những tiếng nói (1943) [kỳ 1]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 2]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 3]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 4]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 5]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 6]

Những tiếng nói (1943) [kỳ 7]

 

-----------------------------------------

Ghi chú của dịch giả:

ANTONIO PORCHIA (1885-1968) là tác giả của một tác phẩm duy nhất: Voces (‘Những tiếng nói’). Viết bằng Tây-ban-ngữ và sống gần trọn đời ở Buenos Aires, Á-căn-đình, Antonio Porchia sinh tại Calabre, về cực nam nước Ý, và là con của một vị... linh mục. Sau khi rời Ý qua Á-căn-đình, ông trở thành «kiểm điểm viên» ở cảng Buenos Aires và kế đó, làm việc trong một nhà in ở thành phố này.

Voces của Antonio Porchia được môt nhóm nhỏ bằng hữu của ông xuất bản lần đầu tiên vào năm 1943 (nhà xuất bản. Impulso, Buenos Aires). Từ đấy đã được tái bản nhiều lần, mỗi lần đều được tác giả sửa chữa, thêm bớt cho đến khi ông mất. Đây là một tập sách dầy hơn một trăm trang, gồm những câu mà ta quen gọi là cách ngôn hay ngạn ngữ. Theo Jorge Luis Borges thì đây lại không phải là «những phương trình ngôn từ thuần túy» là vì «người đọc cảm thấy sự hiện diện trực tiếp của một người và định mệnh của người ấy». Borges gọi Porchia là «người bạn thân thiết của tôi mặc dù có lẽ ông không hay biết điều đó». Một nhà văn có tiếng Âu châu đã tuyên bố sẵn sàng trao toàn bộ tác phẩm của mình để đổi lấy một vài mẩu, đoạn câu ấy của Porchia...

Antonio Porchia rất say mê ngôn ngữ. Ông thường tìm cách thay đổi văn bản đầu tiên, có khi chỉ một dấu chấm hoặc một dấu phẩy hoặc một vài chữ, có khi còn «bỏ lại» không dùng một số câu trong những ấn bản kế tiếp. Những câu này, Porchia không hẳn loại bỏ mà tiếp tục sửa đổi và đọc cho bạn bè. Sau khi ông mất, Laura Cerrato (bà Roberto Juarroz) đã sưu tập các câu «bỏ lại» từ các ấn bản 1943, 1948 và in thành tập Những tiếng nói bỏ lại. Sinh thời, Porchia cũng đã tặng Roberto và Laura Juarroz một số câu. Món quà tặng này gồm 18 câu, được công bố lần đầu vào năm 1986 và mang tên là Những tiếng nói chưa in.

Theo Roberto Juarroz, một nhà thơ lớn của Á-căn-đình và cũng là người bạn thiết của Antonio Porchia, trong đời tư Porchia có yêu tha thiết một người đàn bà và sẵn sàng cưới, nhưng «để bảo toàn tính mệnh của người yêu» (bị bọn người «khai thác» nàng hăm dọa), ông đã phải hy sinh và xa rời... Người ta không được biết gì thêm về mối tình này của Porchia...

Vì tầm quan trọng của Antonio Porchia đối với thi ca Á-căn-đình, Mỹ la-tinh và thế giới, tôi đã giới thiệu với bạn đọc Việt-nam những câu trong Voces (1943) theo bản Pháp văn của Roger Caillois (nhà xuất bản. GLM, 1949) và 18 câu Porchia đã tặng Roberto và Laura Juarroz, dựa theo bản Pháp văn của Roger Munier (nhà xuất bản. Unes, 1986). Tập sách này đã được tái bản năm 1999. Tôi cũng đã dịch Voces (ấn bản 1972, với lời tựa của Jorge Luis Borges và lời bạt của Roberto Juarroz) và Những tiếng nói bỏ lại do Laura Cerrato thu thập, và ao ước sẽ có dịp công bố...

Những con số ghi ở đầu mỗi câu trong bản đăng lần này là do người dịch thêm vào cho dễ nhận.


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021