|
|
FÈS – BA MƯƠI BÀI THƠ [III]
|
|
Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường
Chân dung Tahar Ben Jelloun
(Nguyễn Đăng Thường, 2009)
TAHAR BEN JELLOUN
(1944~)
“Với tôi Fès chỉ là nỗi đau ngầm
Bên ngoài những con chữ
Mặc dù chúng tôi đã bị thất lạc
Ngoài khơi của hi vọng
Nơi giáp tuyến của ngôi sao đã tắt.”
“Trở về với thơ, chúng ta luôn luôn phải trở về với thơ để dập tắt tiếng động gây ra bởi ảo ảnh và tuyệt vọng — Để ngụ trong cái chính yếu không ồn ào, để gần cận với tuổi thơ và những rối loạn, cái thật và cái đúng do nó phát sinh — Để chuyện trò với người mẹ, dù mẹ tôi không biết đọc không biết viết, để ở cạnh mẹ, nghe mẹ nói và viết.”
Tahar Ben Jelloun
________
FÈS - BA MƯƠI BÀI THƠ
III
[21]
Thời gian đã rơi trong phần tồn tại của đồng hồ nước
Thời gian không đứng lại
Thời gian đã chìm trong tiếng nước ngân nga.
Dar El Magana
Ngôi nhà của đồng hồ
Không cho giờ nữa
Nó nói về sự vĩnh hằng
Mười ba cái bàn chân quì bằng gỗ thông bách hương
Trông coi thời gian bất tận
Của đá tảng và của ánh sáng
Chim ưng nhỏ xuất đầu lộ diện
Để xác nhận:
Căn nhà của thời gian kia là
Lâu đài của vĩnh hằng.
[22]
Trong biệt khu Diwan của El Attarine
Chợ trời gia vị toả nhạc
Hạt thì là và hạt tiêu
Quế và ớt ngọt của Soudan
Gừng và hột rau mùi
Nghệ vàng của Andalucía
Và muối biển
Trà tàu và quả nhục đậu
Xạ hương và nguyệt quế
Trau đổi sắc màu
Khi cô dâu trên lưng con la đi qua
Pha trộn những mùi hương
Và dâng sự ngất ngây
Cho tên lái buôn lạc đà đã phá sản
Trong tận cùng biệt khu Diwan
Màu xanh methylène trong cái bao bố
Bỏ quên
Cạnh vôi trắng.
[23]
Hắn đã ăn đất, tro
Và bánh mì cũ
Hắn đã uống nước giếng
Như chiếc lá của mùa thu
Hắn rơi nhẹ
Xuống chiếc giường trải vải len rừng
Hắn đã quay nhìn ánh sáng
Và hắn chỉ thấy bóng dọi của trời
Thành phố của quê nhà là thế đấy
Một gia đình được người ta bầu lên
Đang đuổi theo bạn
Và dính cứng trên đầu lưỡi
Người ta sử dụng câu nói chào đời ở Fès
Như thể để chế ngự định mệnh
Nhưng Fès là một bà mẹ lạm quyền
Ôm trong tay một đàn con ma.
[24]
Bab Ftouch không còn đứng ở chỗ cũ
Nó đã bay theo gió mùa thu
Bức tường thành đã xoay hướng
Và Bab Boujloud xoay nhìn dòng Sebou
Thành phố khép kín trên niềm tự hào
Ngủ gục
Cửa vào nhà thảy đã lệch theo thời gian
Cửa sổ cũng bay ra đồng
Khiến nó thêm buồn bã
Cớ chi mà ngần ấy kẻ lạ xa
Ngất ngây trước những gì còn lại
Của một cơ thể không còn mặt mũi?
[25]
Trên vai cha tôi
Tôi đã thấy Kissaria dâng cho lửa
Vài ngôi sao phụ hoạ công việc của hoả thần
Tôi thấy những bàn chân giẫm lên những thân hình
Đám phụ nữ chạy vào ngôi giáo đường của bọn đàn ông
Tôi đã nghe tiếng muezzin thúc giục chạy trốn
Hoả hoạn soi sáng mê lộ
Những tấm gương chận bước tiến của lửa
Và Fès
Thành phố cũ
Muốn dập tắt ngọn lửa bằng những giọt nước mắt.
[26]
Tại sao Fès đã chối bỏ cội nguồn?
Tại sao thời gian đã bỏ quên nó trong xó kẹt?
Tại sao những con đường của Fès đã sụp đổ
Và các bức tường của nó đã xích gần nhau?
Thành phố hay các mặt nạ của nó
Đã cất giữ sự nghèo khó?
Lời xầm xì hay tiếng cầu kinh
Đã khép mắt cô dâu của muôn kiếp?
Sự kiêu hãnh của đá
Hay sự lầm lẫn của thời gian đã khiến Fès ở ngoài tầm tay?
Fès thiếp ngủ không còn chiêm bao
Nhưng còn giữ tên và uy tín
Trong lúc vài nông dân nhóm lửa
Bằng một cánh cửa của thế kỉ mười ba.
[27]
Nước trong sạch
Biết bao nẻo đường đọc đi đọc lại
Nước của nguồn
Hoà lẫn với khoa học
Cung cấp ánh sáng cho những lần khai sinh
Và những khuôn mặt chán nản.
Fès không chỉ có nước
Để giữ gìn
Fès có làn da của một cái chết bất công
Bại trận vì những đêm nặng nhọc
Cướp phá bởi những kẻ kể chuyện không xứng đáng
Một cái gì đã bị xé toạc
Trên chiếc áo nâu của mùa đông
Fès bị cơn gió, cái lạnh, và sự lãng quên phanh ngực áo.
[28]
Tôi còn nhớ các trò chơi bị cấm trên các sân thượng
Nơi mà cơ thể của bọn con gái thoát li
Nơi mà bàn tay của chúng tôi tản mác
Đi tìm những bộ ngực trẻ măng
Nơi mà nỗi sợ là niềm vui xấc láo
Gom góp mưu mẹo và tiếng cười của chúng tôi
Nỗi sợ trắng của lạc thú xa lạ
Nằm dưới đất
Chúng tôi phát hiện
Vết bỏng cháy của tình yêu đắng cay.
[29]
Phải chăng nhờ các thành trì
Các ngọn đồi của các vị thánh vả của những người chết
Phải chăng vì linh hồn của thành phố
Mãi mãi sống động
Phải chăng vì cái nhan sắc
Của vài phụ nữ và huyền thoại
Mà sự cô độc
Tấm áo choàng bằng vải len mênh mông
Nỗi sợ lớn về khoảng trống
Chưa từng len lỏi vào lòng của Fès?
Bởi vì thành phố chính nó là
Sự cô độc uy nghi
Vĩ đại và cao kì.
Mỗi tảng đá là một vết thương
Một câu chuyện kể sai.
[30]
Giờ đây tôi cởi áo kẻ vắng mặt
Xa những khuôn mặt bôi phấn bởi ngần ấy lãng quên
Giờ đây khi ngôi mộ đang chờ
Khi bọn đàn bà khóc mướn đã tới
Từ Sénégal và Guinée
Fẻs trở mình trên giường
Như thể nó chưa hề đau khổ
Gạt xa cảnh chung cuộc
Nó phát âm từ ngữ Venezia, Petra và Babylone
Không hoài cảm
Chẳng hận thù
Nó tụ họp các thành viên
Sắp đặt lại các khu phố
Kiểm kê những mất mát
Bôi xoá cái giả hiệu
Và bước lê trong giáo đường.
Với tôi Fès chỉ là nỗi đau ngầm
Bên ngoài những con chữ
Mặc dù chúng tôi đã bị thất lạc
Ngoài khơi của hi vọng
Nơi giáp tuyến của ngôi sao đã tắt.
Fès di chuyển trong những hồi ức
Và tuôn chảy trong những bài ca não nề
Hỏi xin một cái chăn
Cho mùa đông của điêu tàn hoang liêu
Khơi gợi sự vinh quang và những chiến thắng
A Fès! Sao mi không là một vết bỏng của thời thanh xuân
Một bức tranh hoành tráng trong viện bảo tàng
Một mảnh đất dung thân cho lũ đắm tàu của những đêm Andalucía?
Sao mi không là sự rạo rực của dục vọng
Tập bản thảo phát hiện ở Granada?
Ôi Fès! Nỗi lo sợ của chúng ta xé những tấm ra của sự buồn nản
Sự khôn ngoan của chúng ta đã bị ôi rồi
Sa mạc trong tim chúng ta
Miền đất bất kiêng*
Cây trôi trên biển nóng
A Fès!
Lời kinh thô tục
Lời nói thoá mạ
Vinh quang nhỏ nhoi
Sao mi cay đắng?
Ngôi sao của mi đã trộn với muối
Và chúng ta nhìn nhau
Trên khuôn mặt của mi
Tấm gương linh hồn của chúng ta.
------------
*impie trong nguyên tác
[hết]
-------------
Nguồn: Tahar Ben Jelloun, Les Pierres du Temps et autres poèmes (Paris: Éditions du Seuil, 1995). Con số trên mỗi bài do người dịch thêm vào.
Đã đăng:
... Đêm chậm tới / Bởi vì ánh trăng đã rót vào đôi mắt trong veo / Của một phụ nữ / Đã mất tất cả trừ lí trí... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
... Sách của những cuốn sách / Bản thảo bị chôn vùi / Bỏ quên / Dưới những phiến đá của một ngôi nhà bị cấm // Mỗi trang sách là một câu chuyện cổ tích / Chuột khoét / Mỗi căn nhà là một truyền thuyết / Khó hiểu / Một cánh cửa mở vào / Bóng tối... [Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường]
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021