CLARICE LISPECTOR

(1925-1977)

___________________

CẢM HỨNG

Ngực to, hông nở, đôi mắt trong, nâu, và mơ mộng. Thỉnh thoảng nàng có thể đột nhiên khóc nức nở. Nói quá nhanh đến mức ít khi có ai nghe rõ, nàng vui vẻ thú nhận, với một chút bồng bột:

"Tôi nghĩ tôi sẽ không bao giờ trở thành một nhà văn. Tôi có quá... quá... ít điều để nói."

Tuy vậy, một hôm, một ý tưởng chợt nảy ra, như thể nó núp sẵn trong óc, và nàng vội vàng ghi vào sổ tay vài câu về vẻ đẹp của Hòn Núi Làm Bằng Những Cục Đường. Chỉ có một ít chữ, vì nàng rất vắn tắt.

Thế rồi thời gian trôi qua và một đêm kia lúc nàng đang cô đơn nàng nhớ có lần nàng đã viết đôi dòng về một điều gì đó — về Hòn Núi Làm Bằng Những Cục Đường chăng? Về biển? Nàng đi kiếm cuốn sổ tay. Nàng lục lọi khắp nhà. Nàng soát lại trong từng hộc bàn và tủ. Thậm chí nàng mở cả những hộp đựng giày với hy vọng rằng mình đã quá bí mật nên đã giấu những câu văn ấy vào một hộp đựng giày nào đó. Thật là một ý nghĩ thú vị.

Dần dần cái cảm giác ngột ngạt càng lúc càng trở nên tệ hơn. Nàng xoa đầu bóp trán — bây giờ nàng đang tìm kiếm một cái gì quan trọng hơn là cuốn sổ tay, nàng đang tìm kiếm cái đã được viết ra từ cảm hứng. Hãy tập trung, hãy kiên nhẫn tìm lại một lần nữa. Nàng đã viết cái gì trong cuốn sổ tay? Nàng nhớ nó là một điều gì đó rất tâm linh về một sự vật nào đó rất ngoạn mục. Đối với nàng, không có gì bằng những sự vật ngoạn mục. Hãy tìm lại một lần nữa. Đây là vấn đề ý chí, phải nắm bắt lấy nó bằng cách nào đó. Thật là một tai hoạ — nàng nói trong lúc đang đứng bất động ở giữa phòng, không biết phải xoay về hướng nào, tìm kiếm ở chỗ nào. Thật là một tai hoạ. Căn phòng lặng lẽ trong ánh sáng chiều hôm. Và ở một nơi nào đó trong phòng này có một điều gì đã được viết ra, một ý tưởng thầm kín nào đó, nàng tin chắc như vậy.

Nàng cởi nút cổ chiếc áo choàng. Đừng bi quan, nàng nói thầm thì với chính mình, hãy quan sát giữa những trang sách, giữa mớ thư từ, giữa những hình cắt ra từ nhật báo và những bài điểm sách mà người ta vẫn gửi cho mình đọc. À, nàng lý luận một cách phi-logic, giá như bạn bè đã gửi thư cho mình thường xuyên hơn, thì mình hẳn đã có nhiều giấy tờ hơn để lục lọi. Nhưng cuộc sống có trật tự của nàng đã được phơi bày ra cả rồi, nàng có quá ít chỗ để che đậy thứ gì, cuộc tồn tại của nàng thật ngăn nắp. Nơi duy nhất để giấu giếm chính là nàng, là cõi tâm hồn của nàng mà một lần nọ nàng đã dàn trải ra trong cuốn sổ tay. Nhưng nàng đã vui sướng biết bao khi có những bàn ghế tủ giường và những thùng những hộp nơi nàng có thể tình cờ tìm thấy những vật này vật khác. Nàng có những chỗ mà nàng có thể lục lọi mãi mãi.

Thỉnh thoảng nàng lại thử tìm kiếm một lần nữa. Đôi khi nàng nhớ đến cuốn sổ tay và lòng lại tràn đầy một niềm hy vọng mới. Cho đến một ngày, sau vài năm đã lục lọi thêm, nàng khiêm tốn phát biểu:

"Trước đây, tôi có viết chút ít."