Andrzej Busza sinh ngày 17 tháng 11 năm 1938 ở Krakow, Ba-lan, là một nhà thơ, một dịch giả, nhà nghiên cứu và phê bình văn học hiện sống ớ Canada. Sau Thế chiến II, gia đình ông rời Ba-lan (1939) qua ngả Rumani, đến định cư ở nước Anh, và trong khi tham gia các sinh hoạt trong giới những người Ba-lan hoạt động văn chương ở quốc gia này trong thời hậu chiến,[*] ông theo học và tốt nghiệp St. Joseph College, và University College, London. Năm 1965 ông dọn qua sống ở Canada là nơi sau đó ông đã giảng dạy văn chương Anh nhiều năm tại University of British Columbia, Vancouver. Bên cạnh viết lách, làm thơ, dịch văn chương Ba-lan, đóng góp đáng kể nhất của Andrzej Busza cho văn học Anh là công trình nghiên cứu về cuộc đời và sự nghiệp văn học của Joseph Conrad[**]: có thể nhắc đến The Revolution of Things (Washington, D.C., 1974, với B. Czaykowski), Gathering Time: Five Modern Polish Elegies (Mission, B.C., 1983) và đặc biệt là chuyên khảo Conrad’s Polish Literary Background (Rome/London, 1966), và Joseph Conrad: The Rover (cùng với J.H. Stappe, Oxford, 1992).

 

Những bài thơ đầu tiên của Andrzej Busza xuất hiện trên tạp chí tiếng Ba-lan Kontynenty ở London trong những năm 1950, đồng thời cũng xuất hiện trên các tạp chí ở Ba-lan và nhiều nước trên thế giới từ 1958, cũng như được đưa vào các tuyển tập Ryby na piasku (London, 1965), Opisanie z pamięci (Warsaw, 1965), Neue polnische Lyrik (Darmstadt, 1965) và Nach der Sintflut: eine Auslese neuer polnischer Lyrik (Munich, 1968). Tập thơ đầu tay của ông xuất bản ở Paris là Znaki wodne (có thể tạm dịch là "Ngấn nước” - Institut Littéraire, 1969), tiếp theo là tập thơ song ngữ Astrologer in the Underground ("Astrolog w Metrze”, 1970/1079 do Ohio University Press ấn hành, với các bản dịch tiếng Anh của Jagna Boraks và Michael Bullock), Glosy i refleksje (do nhà thơ B. Czaykowski dịch từ tiếng Anh, Berlin, 2001), Scenes from the life of Laquedem (Toronto/Berlin, 2003). Bên cạnh nhiều bài thơ, tiểu luận và tác phẩm dịch thuật đăng rải rác trên những ấn phẩm văn chương, văn hoá và học thuật khắp thế giới như Kultura (Paris), Fraza (Rzeszow-Ba-lan), Strumien (Vancouver), Akcenty (Lublin) v.v. có thể nói các tác phẩm trên đã làm phong phú sự nghiệp của một nhà thơ và nhà nghiên cứu Ba-lan, một đại diện của thế hệ các nhà thơ trẻ Ba-lan thoát ra được phần đất quê hương bị Đức Quốc xã chiếm đóng, sống ở hải ngoại và không ngừng đóng góp cho văn học nước nhà. Với chủ đề là những thăng trầm muôn thuở của con người, thơ Busza độc đáo ở cách chọn lựa những dòng ngắn, những hình ảnh sinh động đầy cảm xúc và một thứ sức mạnh bùng nổ nhưng vẫn nằm trong khuôn khổ "kiểm soát” của một cái nhìn chủ yếu nặng hình thức và một thứ ngôn ngữ tiết chế tối đa, không thường thấy nơi các nhà thơ thế hệ ông.

 

Andrzej Busza là thành viên danh dự của Viện Lịch sử Ba-lan tại La-mã, đồng thời còn là hội viên Hội Quốc tế các Giáo sư Anh ngữ, từng đoạt Giải Koscielski Foundation (1962) và từng nhận Canada Council Doctoral Fellowship để hoàn thành luận văn về mối liên hệ của nhà văn gốc Ba-lan Joseph Conrad với văn học Nga (University of London).

 

 

Thăm viếng

Nhà chiêm tinh dưới đất ngầm

Bình minh