Stanisław Grochowiak sinh ngày 24 tháng Giêng 1934 tại Leszno Wielkopolskie trong một gia đình trí thức. Thời đất nước bị chiếm đóng ông sống ở Warsaw, theo học văn chương Ba lan ở Poznan (1951) rồi đến Wroclaw. Ông sống và làm việc ở Warsaw và bắt đầu cộng tác với nhiều tạp chí văn học khác nhau kể từ 1953. Trong những năm 1958-60, ông biên tập cho tờ Wspolzesnosc, và là chủ bút tạp chí này năm 1959. Năm 1956, ông xuất bản tập thơ Bài ballade của chàng kỵ sĩ, và sau đó, cho đến 1976, có ít ra mười tập thơ khác ra đời. Cuốn tiểu thuyết đầu tiên của ông cũng xuất bản năm 1956, đi trước tập truyện ngắn Những người đàn bà khóc mướn (1958) và hai cuốn tiểu thuyết khác: Trismus, xuất bản năm 1963, và Súng, năm 1965. Grochowiak là nhà thơ thường được nhắc tới như một trong những người dẫn đầu “đợt sóng mới” ở Ba lan, cùng thời với Herbert, Bialoszewski, và Harasymowicz. Thơ ông gieo vần theo luật có, tự do có, cả hai đều dễ dàng như nhau, và khuynh hướng ngả về những hoàn cảnh kỳ quái khủng khiếp trong thơ ông nếu lôi cuốn đông đảo giới trẻ, thì ngược lại là cái đích chính cho những người bảo thủ tấn công, lên án là bị “ám ảnh” và chuyên “khai thác cái ghê rợn”, trong những năm 50 và đầu những năm 60. Sự tấn công mạnh mẽ hẳn là bắt nguồn từ thái độ khó chịu của các nhà thơ “hàng đầu” khi thấy những người làm thơ trẻ quan tâm tới kiểu diễn đạt siêu hình – về phía những người trẻ chính lại là một kiểu phản ứng tự nhiên và có tính cách “trả thù” đối với những thứ tình cảm được chấp nhận trong xã hội thời bấy giờ. Grochowiak là người hoạt động văn nghệ nhiều mặt: ông viết kịch, viết tiểu thuyết, và viết cả xã luận cho báo và cho các đài truyền thanh và truyền hình Ba lan... Ông qua đời ngày 2 tháng Chín năm 1976 tại Warsaw.

---------------

“Những người sạch sẽ” và “Hát bóng trong làng” dịch từ bản tiếng Anh “Clean Men” và “The Village Cinema” trong Postwar Polish Poetry – New, Expanded Edition, Czeslaw Milosz tuyển chọn và biên tập, University of California Press, 1983. “Khi không có gì còn lại nữa” trích từ Thơ mới Ba Lan, Hoàng Ngọc Biên dịch và giới thiệu, 160 trang, Nhà xuất bản Trình bầy, 1993.