kịch hình thể | sân khấu đồng hiện | nhận định sân khấu | kịch bản |
sân khấu
Nao nào

 

Bản dịch của Nguyễn Đăng Thường,
với sự góp ý của Hoàng Ngọc-Tuấn.

 

SAMUEL BECKETT

(1906-1989)

 

Lời người dịch:
Một chiếc loa đóng vai nhà đạo diễn (hay «lãnh tụ», tôi nghĩ thế!) dàn dựng lại một bi / hài kịch của muôn đời «nay cũng như xưa» về sự đồng lõa, phản bội, chia rẽ, cô đơn, nghi kỵ, tra tấn nhau giữa bạn bè / đồng chí, hình như vậy. Áo dài có thể là một lại áo «bao bố» phủ chân (như của các đàng viên Ku Klux Klan, chẳng hạn). N-O-E trong bàn đồ có thể là Bắc (N-Nord/North); Tây (O-Ouest/West); và Đông (E-Est/East).
 
Nguyễn Đăng Thường

 

__________________________

 

NAO NÀO

 

 

BAM

BEM

BIM

BOM

TIẾNG NÓI CỦA BAM (T)

 

Chú dẫn:

Các nhân vật càng hệt nhau càng tốt.
Cùng một loại áo dài xám.
Cùng một loại tóc dài xám.
T dưới dạng một cái loa nhỏ mắc ngang đầu người.

 

Sàn diễn (S) hình chữ nhật 3m x 2m, đèn mờ, bao vây bởi bóng tối, lệch về bên tay phải nhìn từ phía khán già. Mé ngoài sân khấu bên tay trái, đèn mờ, vây bọc bởi bóng tối, là chỗ của T.

 

Tối.

Ánh đèn trên T.

Một lát.

 

T: Chỉ còn năm đứa.

Nay cũng như xưa.

Mùa xuân.

Thời gian trôi qua.

Lúc đầu câm.

Tôi bật sáng.

 

Đèn trên S.

BAM nơi 3, đầu ngẩng, BOM ở 1, đầu cúi.

Một lát.

 

T: Chưa được

Tôi tắt phụt.

 

Đèn tắt trên S.

 

T: Bắt đầu lại.

Chỉ còn năm đứa.

Mùa xuân.

Thời gian trôi qua.

Lúc đầu câm.

Tôi bật sáng.

 

Đèn trên S.

BAM một mình ở 3, đầu ngẩng.

Một lát.

 

T: Đã khấm khá hơn.

Chỉ còn một mình ta.

Mùa xuân.

Thời gian trôi qua.

Lúc đầu câm.

Rồi thằng BOM xuất hiện.

Tái xuất.

 

BOM bước vô qua N, đứng lại ở 1, đầu cúi.

Một lát.

BIM bước vô qua E, đứng lại ở 2, đầu ngẩng.

Một lát.

BIM bước ra qua E với BOM theo sau.

Một lát.

BIM bước vô qua E, đứng lại ở 2, đầu cúi.

Một lát.

BEM bước vô qua N, đứng lại ở 1, đầu ngẩng.

Một lát.

BEM bước ra qua N với BIM theo sau.

Một lát.

BEM bước vô qua N, đứng lại ở 1, đầu cúi.

Một lát.

BAM bước ra qua O với BEM theo sau.

Một lát.

BAM bước vô qua O, đứng lại ở 3, đầu cúi.

Một lát.

 

T: Được lắm.

Tôi tắt phụt.

 

Đèn tắt trên S.

 

T: Bắt đầu lại.

Chỉ còn năm đứa.

Mùa xuân.

Thời gian trôi qua.

Tôi bật sáng.

 

Đèn sáng trên S.

BAM một mình ở 3, đầu ngẩng.

Một lát.

 

T: Được lắm.

Chỉ còn một mình ta.

Mùa xuân.

Thời gian trôi qua.

Lần này nói.

Rồi thằng BOM xuất hiện.

Tái xuất.

 

BOM bước vô qua N, đứng lại ở 1, đầu cúi.

 

BAM: Thế nào?

BOM: [Vẫn cúi đầu.] Vô phương.

BAM: Nó không nhả ra à?

BOM: Không.

BAM: Mày đã nện nó thẳng tay rồi chớ?

BOM: Ờ.

BAM: Mà nó vẫn chưa nhả ra à?

BOM: Chưa.

BAM: Khóc lóc?

BOM: Ờ.

BAM: Rống?

BOM: Ờ.

BAM: Lạy lục?

BOM: Ờ.

BAM: Nhưng nó vẫn không nói à?

BOM: Không.

 

T: Chưa được.

Bắt đầu lại.

 

BAM: Thế nào?

BOM: Vô phương.

BAM: Nó không thú nhận à?

 

T: Đã khấm khá hơn.

 

BOM: Không.

BAM: Mày đã mần nó thẳng tay rồi chớ?

BOM: Ờ.

BAM: Mà nó vẫn chưa thú nhận à?

BOM: Chưa.

BAM: Khóc lóc?

BOM: Ờ.

BAM: Rống?

BAM: Ờ.

BAM: Lạy lục?

BOM: Ờ.

BAM: Nhưng nó vẫn không khai à?

BOM: Không.

BAM: Sao mày thôi?

BOM: Nó té xỉu.

BAM: Sao không vực nó dậy ?

BOM: Có làm thử.

BAM: Rồi sao?

BOM: Không làm nổi.

 

Một lát.

 

BAM: Láo. [Một lát.] Nó đã thú nhận với mày rồi. [Một lát.] Hãy thú nhận là nó đã thú nhận với mày rồi. [Một lát.] Mày sẽ được nựng cho tới lúc mày thú nhận.

 

T: Được lắm.

Rồi thằng BIM xuất hiện.

 

BIM bước vô qua E, đứng lại nơi 2 đầu ngẩng.

 

BAM: [Nói với BIM.] Mày rảnh?

BIM: Ờ.

BAM: Lôi nó ra ngoài mần cho nó một trận nên thân cho tới lúc nó thú thiệt.

BIM: Thú thiệt cái gì?

BAM: Thằng kia đã nói với nó.

BIM: Vậy thôi?

BAM: Ờ.

 

T: Chưa được.

Bắt đầu lại.

 

BAM: Lôi nó ra ngoài mần cho nó một trận nên thân cho tới lúc nó thú nhận.

BIM: Thú nhận cái gì?

BAM: Thằng kia đã nói với nó.

BIM: Vậy thôi?

BAM: Và nói chuyện gì.

 

T: Khá.

 

BIM: Vậy thôi?

BAM:

BIM: Rồi thôi?

BAM: Ờ.

BIM: Ngon lành. [Nói với BOM.] Đi mày.

 

BIM bước ra qua E với BOM theo sau.

 

T: Được lắm

Chỉ còn một mình ta.

Mùa hạ.

Thời gian trôi qua.

Rồi thằng BIM xuất hiện.

Tái xuất.

 

BIM bước vô qua E, đứng lại nơi 2, đầu cúi.

 

BAM: Thế nào ?

BIM: [Vẫn cúi đầu.] Vô phương.

BAM: Nó không nhả ra à?

BIM: Không.

BAM: Mày đã nện nó thẳng tay rồi chớ?

BIM: Ờ.

BAM: Mà nó vẫn chưa nhả ra à?

BIM: Chưa.

 

T: Chưa được.

Bắt đầu lại.

 

BAM: Thế nào?

BIM: Vô phương.

BAM: Nó không mách chỗ nào à?

 

T: Khá lắm.

 

BIM: Chỗ nào à?

 

T: A!

 

BAM: Chỗ nào.

BIM: Không.

BAM: Mày đã nện nó thẳng tay rồi chớ?

BIM: Ờ.

BAM: Mà nó vẫn chưa mách chỗ nào à?

BIM: Chưa.

BAM: Khóc lóc?

BIM: Ờ.

BAM: Rống?

BIM: Ờ.

BAM: Lạy lục?

BIM: Ờ.

BAM: Nhưng vẫn không mách chỗ nào à?

BIM: Không.

BAM: Sao mày thôi?

BIM: Nó té xỉu.

BAM: Sao không vực nó dậy?

BIM: Có làm thử.

BAM: Rồi sao?

BIM: Không làm nổi.

 

Một lát.

 

BAM: Láo. [Một lát.] Nó đã mách chỗ nào cho mày rồi. [Một lát.] Hãy thú nhận là nó đã mách chỗ nào cho mày rồi. [Một lát.] Mày sẽ được nựng cho tới lúc mày thú nhận.

 

T: Khá lắm.

Rồi thằng BEM xuất hiện.

 

BEM bước vô qua N, đứng lại nơi 1, đầu ngẩng.

 

BAM: [Nói với BEM.] Mày rảnh?

BEM: Ờ.

BAM: Lôi nó ra ngoài mần cho nó một trận nên thân cho tới lúc nó thú nhận.

BEM: Thú nhận cái gì?

BAM: Là thằng kia đã mách chỗ nào cho nó.

BEM: Vậy thôi?

BAM: Ờ.

 

T: Chưa được

Bắt đầu lại.

 

BAM: Lôi nó ra ngoài mần cho nó một trận nên thân cho tới lúc nó thú nhận.

BEM: Thú nhận cái gì?

BAM: Thằng kia đã mách chỗ nào cho nó.

BEM: Vậy thôi?

BAM: Và chỗ nào.

 

T: Khá lắm.

 

BEM: Vậy thôi?

BAM: Ờ.

BEM: Rồi thôi?

BAM: Ờ.

BEM: Ngon lành. [Nói với BIM.] Đi mày.

 

BEM bước ra qua N với BIM theo sau.

 

T: Được lắm.

Chỉ còn một mình ta.

Mùa thu.

Thời gian trôi qua.

Rồi thằng BEM xuất hiện.

Tái xuất.

 

BEM bước vô qua N, đứng lại ở 1, đầu cúi.

 

BAM: Thế nào?

BEM: [Vẫn cúi đầu.] Vô phương.

BAM: Nó không mách chỗ nào à ?

BEM: Không.

 

T: Cứ tiếp tục như vậy.

 

BAM: Láo. [Một lát.] Nó đã mách chỗ nào cho mày rồi. [Một lát.] Hãy thú nhận là nó đã mách chỗ nào cho mày rồi. [Một lát.] Mày sẽ được nựng cho tới lúc mày thú nhận.

BEM: Thú nhận cái gì?

BAM: Rằng nó đã mách chỗ nào cho mày rồi.

BEM: Vậy thôi?

BAM: Và chỗ nào.

BEM: Vậy thôi?

BAM: Ờ.

BEM: Rồi thôi?

BAM: Ờ. Đi mày.

 

BAM bước ra qua O với BEM theo sau.

 

T: Được lắm.

Mùa đông.

Thời gian trôi qua.

Rồi ta xuất hiện.

Tái xuất.

 

BAM bước vô qua O, đứng lại ở 3, đầu cúi.

 

T: Được lắm.

Chỉ còn một mình ta.

Nay cũng như xưa.

Mùa đông.

Không xê dịch.

Thời gian trôi qua.

Vậy thôi.

Ai hiểu nổi thì hiểu.

Tôi tắt phụt.

 

Đèn tắt trên S.

Một lát.

Đèn tắt trên T.

 

____________

 

What Where được nhà đạo diễn Alan Schneider dàn dựng lần đầu tiên
trên sân khấu rạp Harold Clurman Theatre, New York, ngày 15 tháng 6, 1983.
Xuất bản lần đầu tại Hoa-kỳ trên tờ Evergreen Review, 1984.
 
BAM / Donald Davis
BOM / David Warrilow
BIM / Rand Mitchell
BEM / Daniel Wirth
Tiếng nói của BAM / Donald Davis
 
What Where cũng được quay thành phim truyền hình tại Süddeutscher Rundfunk, Stuttgart, năm 1986, do chính Samuel Beckett đạo diễn. Dưới đây là một vài hình ảnh:

 

 

 

 

 

--------------------------------
Chú thích của người dịch:
Bản Việt ngữ dịch theo nguyên tác Anh văn, What Where trong Samuel Beckett Collected Shorter Plays (New York: Grove Press, 1986), và đối chiếu với bản tiếng Pháp, Quoi où, do chính Samuel Beckett chuyển ngữ, trong Catastrophe et autres dramaticules (Paris: Les Éditions de Minuit, 1986).
 
Người dịch xin cảm ơn những góp ý của Hoàng Ngọc-Tuấn.
 
Bản dịch này thay thế bản đăng trên Tạp chí Thơ (không nhớ số nào và năm nào).

 


Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021