Tuy sử dụng hình ảnh thực tế đời sống làm chất liệu, nhưng Nguyễn Hưng Trinh sáng tác, chủ yếu, với các cảm xúc trữ tình siêu hình. Những thân xác với quan hệ tính giao trong tranh anh không còn nằm trên bình diện thường tục của thế giới kinh nghiệm (để có thể đánh giá theo quan điểm thanh/tục) mà hiện hình như những chỉ hiệu về sức sống, mà thoát thai từ những ám ảnh về sự vận động và những mối tương tác vừa như ngẫu nhiên vừa như tất yếu của thực tại. Nó biểu hiện cho một sức căng, một sự bùng vỡ mang tính nội tại. Nó cuốn hút vào không gian của những suy tưởng, những vật vã và chiêm nghiệm...

Thật vậy. Nguyễn Hưng Trinh không sáng tác với đôi mắt nhìn ra. Anh đào xới chất liệu đời sống trong chính nội tâm mình. Những chất liệu đã được nhào nặn, biến hình — vừa mang tính chất trừu xuất tượng trưng, vừa mang tính chất cường điệu với sắc thái biểu hiện của tâm trạng, cảm nghĩ. Và tất cả, được ném lên mặt tranh — có khi phiêu hốt, tự nhiên tạo nên sự hiện diện tình cờ vừa thực vừa mơ, có khi liền mạch theo dòng ý thức tạo nên những kiến trúc ẩn mật kích hoạt những suy tưởng xa xôi...

Huyền thoại tình ái, sơn dầu, 100 x 100cm, 2009

Không phải ngẫu nhiên mà có người gọi Nguyễn Hưng Trinh là hoạ sĩ Tượng trưng, có người gọi anh là hoạ sĩ Biểu hiện, có người gọi anh là hoạ sĩ Siêu thực. Sự “nhận diện” này vừa đúng vừa sai. Thực ra, ở Nguyễn Hưng Trinh có cả ba. Có cả ba, nhưng đó không phải là sự xê dịch (lúc thế này lúc thế kia...), mà là một sự hoà trộn. Tranh anh luôn có cả ba yếu tố Tượng trưng, Biểu hiện và Siêu thực. Nó vừa là sự thẩm thấu tự nhiên của mỹ cảm kinh nghiệm, nó vừa là sản phẩm ý thức về chất liệu (hiểu như là những ký hiệu diễn ngôn) được tiếp thu có chọn lọc. Sự hoà trộn cả ba yếu tố này, đã khiến cho tác phẩm hội hoạ Nguyễn Hưng Trinh, vừa có tính chất liên văn bản, vừa có tính chất đa tầng biểu xúc. Những bờ ngực, những cặp mông căng đầy trong tranh anh không chỉ là những tượng trưng (về giới tính, về dục tính, hay xa hơn, về một sức sống rạo rực đầy đam mê...) mà trong tính chất cường điệu, biến hình với kết cấu bề mặt vật liệu thô ráp, vằn vện, gắn trên những cơ thể quăng quật, vặn vẹo... còn là những biểu hiện của sự co thắt, vật vã, có khi đầy bạo liệt của cái nhìn tâm trạng và suy tưởng... Những hình ảnh giao hoan, tự chúng là một tượng trưng — dĩ nhiên — nhưng trong sắc thái biểu hiện của sự biến hình và sự tương tác với các yếu tố tượng trưng khác (con cá, ly rượu, chai rượu. v.v...) đồng hiện trong những không gian siêu thực đã tạo nên những giá trị biểu ý, biểu cảm bất ngờ-thách thức người đối diện. Sự giao hoan trong tranh Nguyễn Hưng Trinh trở thành biểu tượng của hấp lực âm dương, và trở thành biểu hiện của năng lượng vận động -- căn cơ tạo thành vũ trụ, tạo thành sự sống, và, nhìn ở góc độ phàm tục, là nguyên do của bao nhiêu hệ luỵ, hạnh phúc với khổ đau...

Ở đây, tôi chỉ cố gắng khái quát hoá một số đặc điểm hội hoạ Nguyễn Hưng Trinh trong “Thời gian của người 4”.[*] Hy vọng, nó sẽ là một gợi ý để người xem có thể tiếp nhận tác phẩm của hoạ sĩ này.

_________________________

[*]Cuộc triển lãm “Thời gian của người 4” khai mạc lúc 17g30 ngày 23 tháng 3 năm 2010 tại Hội Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh, 218A Pasteur, Quận 3, TP HCM. Bấm vào link này để xem thêm chi tiết.