thơ | truyện / tuỳ bút | phỏng vấn | tiểu thuyết | tiểu luận / nhận định | thư toà soạn | tư tưởng | kịch bản văn học | ý kiến độc giả | sổ tay | thảo luận | ký sự / tường thuật | tư liệu / biên khảo | thông báo |
văn học
Ngày Một tháng Giêng
 
Bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn
 
(1914-1998)
 
 

Ngày Một tháng Giêng

 
Những cánh cửa của năm,
như những cánh cửa của ngôn từ,
mở ra trước cõi miền chưa từng biết đến.
Đêm hôm qua em đã nói với anh:
                                             ngày mai
chúng mình sẽ phải vẽ ra những ký hiệu,
phác thảo một phong cảnh, vạch ra một kế hoạch
trên trang đôi
của giấy và ngày.
Ngày mai chúng mình sẽ phát minh,
một lần nữa,
hiện thực của thế giới này.
 
Anh đã trễ tràng mở mắt.
Trong một giây của một giây
anh thấy mình như người thổ dân aztec,
từ mỏm đá chênh vênh chờ xem
cuộc trở về bất xác của thời gian
xuyên qua những kẽ nứt của những đường chân trời.
 
Không, năm đã trở về.
Nó làm ngập cả phòng
và gần như chạm cả vào tia mắt của anh.
Thời gian, không cần chúng mình giúp đỡ,
đã xếp đặt,
đúng y như trật tự của ngày hôm qua,
những ngôi nhà trên con đường vắng vẻ,
tuyết trên những ngôi nhà,
sự im lặng trên tuyết.
 
Em bên cạnh anh,
vẫn còn say ngủ.
Ngày đã phát minh ra em
nhưng em chưa chấp nhận
em được phát minh ra bởi ngày.
Có lẽ em cũng chưa chấp nhận
          hiện thể của anh đã được phát minh ra như thế.
Em còn thuộc về một ngày khác.
 
Em bên cạnh anh
và anh thấy em, như tuyết,
say ngủ giữa những hiện thể.
Thời gian, không cần chúng mình giúp đỡ,
phát minh ra những ngôi nhà, những con đường, cây cối
và những người đàn bà đang ngủ.
 
Khi em mở mắt ra
chúng mình sẽ bước đi, một lần nữa,
giữa những giờ trong ngày và những phát minh của chúng,
và khi đang lần lữa giữa các hiện thể
chúng mình sẽ làm chứng nhân cho thời gian
                      và những cuộc sản sinh tiếp hợp của nó.
Chúng mình sẽ mở những cánh cửa của ngày hôm nay,
và bước vào cõi miền chưa từng biết đến.
 
 
----------------
Dịch từ nguyên tác tiếng Tây-ban-nha: "Primero de Enero", trong Octavio Paz, Árbol adentro (Barcelona: Seix Barral, 1987).
 
Những tác phẩm khác của Octavio Paz qua bản dịch của Hoàng Ngọc-Tuấn:
 
... Có lẽ đó là một sự căm ghét không duyên cớ, một sự căm ghét thuần tuý. Nhưng cái cảm giác ấy nuôi dưỡng ông, mang sự nghiêm túc vào cuộc sống ông, mang sự uy nghi đường bệ cho tuổi tác ông. Mặc y phục đen, dường như ông để tang sớm cho nạn nhân của mình...
 
Kẻ khác  (thơ) 
Hắn tạo ra một khuôn mặt cho mình. / Phía sau khuôn mặt đó, / hắn đã sống đã chết và đã tái sinh / nhiều lần...
 
Tỉ dụ (thơ)
Một con bướm bay giữa những chiếc ô-tô, / Marie José nói với tôi: chắc chắn đó là Trang Tử, / trên bước du hành qua Nữu Ước. // Nhưng con bướm / không biết nó là con bướm / đang chiêm bao thấy mình là Trang Tử... (có băng ghi âm Octavio Paz đọc bài thơ này)
 
Mọc trong vầng trán tôi một cái cây, / Nó mọc vào trong đó. / Rễ nó là những mạch máu, / những dây thần kinh là cành, / những tàn lá rối rắm là những ý tưởng. / Cái liếc mắt của em làm nó bốc cháy... (có băng ghi âm Octavio Paz đọc bài thơ này)
 
Nước bào rỗng đá, / gió thổi tung nước, / đá cầm chân gió. / Nước, gió, đá. // Gió đẽo khắc vào đá, / đá là cốc đựng nước, / nước thoát ra thành gió. / Đá, gió, nước... (có băng ghi âm Octavio Paz đọc bài thơ này)
 
Giữa điều tôi thấy và điều tôi nói, / giữa điều tôi nói và điều tôi giữ kín, / giữa điều tôi giữ kín và điều tôi mơ, / giữa điều tôi mơ và điều tôi quên: / thơ. // Nó trượt đi / giữa có và không, / nó nói / điều tôi giữ kín, / nó giữ kín / điều tôi nói, / nó mơ / điều tôi quên. // Nó không là diễn ngôn: / nó là hành động. / Nó là hành động / của diễn ngôn. // Thơ...
 
Bằng hữu (thơ)
Giờ phút hằng chờ đợi là đây / Trên bàn ăn / lung linh / ngọn đèn vàng xoã tóc / Đêm tối biến khung cửa sổ thành vô hạn...
 
Đầu ngày (thơ)
Những bàn tay lạnh / vội vã tháo gỡ / từng miếng băng bóng tối / Tôi mở mắt / Còn đây / Tôi vẫn sống / Ngay giữa / Một vết thương tươi rói...
 
Ở đây (thơ)
Bước chân tôi rải dọc đường phố này / Vọng âm / Trên một đường phố khác / Mà ở đó / Tôi nghe bước chân tôi...
 
Nếu tia sáng trắng / từ ngọn đèn này có thực, và thực có / bàn tay này đang viết, có thực không / đôi mắt đang dõi nhìn điều tôi viết?...
 
Những bờ môi lạnh của đêm / thốt lên một lời / thạch trụ của niềm đau / chẳng có ngôn từ, chỉ là đá tảng / không là đá tảng, chỉ có bóng đêm / tư tưởng bốc hơi / nước toả qua bờ môi tôi mờ đẫm / lời của sự thật / nguyên nhân của sai lầm tôi...
 

Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ

Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021