|
|
Bây giờ | Vẹt | Về tự do của đầu óc | Đôi tay
|
|
(Diễm Châu dịch)
BÂY GIỜ
Khi tôi nói
họ bảo là tôi câm,
khi tôi viết
họ bảo là tôi mù,
khi tôi bỏ đi
họ bảo là tôi què quặt.
Và khi họ kêu tôi lại
họ thấy là tôi điếc.
Họ làm xáo trộn mọi giác quan tôi
và kết luận là tôi điên
Điều này khiến tôi hài lòng.
VẸT
Mối mọt tiến công tỉnh nhỏ
phá hoại cầu và đền đài,
bàn, giường đều sụm nát thành bụi.
Vi trùng xâm nhập phòng thí nghiệm
và chiếm ngụ các dụng cụ đã khử trùng,
lừa gạt các nhà thông thái đang nghiên cứu.
Tất cả đã xảy ra lặng lẽ đến ghê rợn.
Nơi chúng tôi, ấy là một thứ dịch: vẹt.
Với bộ lông xanh, vàng chúng kêu ken két
ở trong nhà, ngoài vườn và dưới bếp;
dơ dáy, thô lậu và phàm ăn
chúng tràn chiếm các buồng tắm và buồng ngủ
và cuối cùng cư ngụ nơi mọi người.
Tất cả đã xảy ra ầm ĩ đến ghê rợn.
Không một ai trong chúng tôi còn biết cách nào nói dối
và cũng chẳng một ai còn biết nói thật;
chúng tôi nói tiếng nói của một bộ lạc lạ xa,
chúng tôi tru tréo, nguyền rủa, gào hú và rên rỉ,
môi chúng tôi co lại và mắt chúng tôi lồi ra;
cả đến anh hề của triều đình cũng hóa điên
và ken két như hết thảy mọi người.
Tuy nhiên, ở đâu đó có những người đứng quây quần
im lìm ngắm cái tâm tĩnh lặng,
không nhúc nhích họ đứng trong im lặng thánh thiêng,
đôi vai họ mỗi lúc một rộng thêm
dưới gánh nặng im lặng xưa.
Khi họ bất ưng quay mặt lại
những con vẹt trong chúng tôi sẽ chết.
VỀ TỰ DO CỦA ĐẦU ÓC
Tôi không còn muốn những câu mỹ tự,
tôi chỉ còn lại có một chữ,
khi tôi buông mình xuống giường tôi nói: không,
và khi tôi nằm mơ tôi bỗng kêu: không
và khi tôi tỉnh dậy tôi lại nói: không.
Ấy là cách thách thức của tôi,
nó khiến tôi cảm thấy mình lành mạnh và kiên quyết.
Ngay cả khi tôi mỏi mệt
tôi vẫn còn có thể nói chữ: không,
và khi mọi người đều thưa: dạ,
tôi gầm lên cái chữ bé nhỏ kia: không.
Với chữ này tôi kiểm soát tình thế,
nó là cách tự-khẳng định của tôi,
nó khiến tôi cảm thấy mình sáng suốt và dữ tợn.
Tôi thân thuộc với những mình rễ và tua non
với những trận bão tàn nhẫn và những cơn gió thoảng nhẹ;
những tờ in ra của máy điện toán tả tơi
bên cái chữ ngắn ngủi của tôi: không.
Việc tính toán lại phải bắt đầu lại.
Khi họ bảo tôi có tội
các hành động của tôi nói tôi vô tội.
Định luật tự do của đầu óc con người
cũng tựa như sự bảo vệ âm thầm những quyền hạn xưa,
một mệnh lệnh đối với tên hề là một lời cấm đoán,
tôi, tôi không muốn là một người điên hay quái vật,
tôi khản cổ giữa những tiếng inh tai của máy móc,
từ ngọn núi này tới ngọn núi kia – chín lần tiếng vọng: không;
người láng giềng của tôi nghe tiếng đó như: có.
ĐÔI TAY
Tôi đã sống giữa hai bàn tay tôi
như giữa hai tên trộm cướp
không bên nào biết
bên kia làm gì.
Bàn tay trái ngu ngơ vì trái tim của nó,
bàn tay phải tinh khôn vì sự khéo léo của mình,
một bên được, bên kia mất,
chúng giấu nhau
và mọi sự chỉ làm xong một nửa.
Hôm nay tôi chạy trốn cái chết
té xuống đứng lên rồi lại té
và bò lê giữa đám gai góc và sỏi đá
hai bàn tay tôi máu me như nhau.
Tôi xòe chúng ra như những ngành hình chữ thập
của một chân nến ở một đền thờ lớn,
cùng làm chứng với một lòng nhiệt thành ngang nhau.
Tin và không tin cháy cùng một ngọn lửa,
vươn lên nóng bỏng hướng tới trời cao.
---------------------------
Ghi chú của dịch giả:
EDVARD KOCBEK (1904-1981)
nhà thơ lão thành của Slovénie, từng là một lãnh tụ quân du-kích chống Đức quốc-xã. Ông đã dõng dạc, thẳng thắn tán dương “tự do cá nhân” cũng như “trách nhiệm đạo đức và xã hội” của mọi người, và là một biểu tượng sáng chói của những khát vọng tinh thần và chính trị ở Slovénie hiện đại. Slovénie trước đây thuôc (cựu) Liên bang (cộng sản) Nam-tư, nay đã trở thành quốc gia theo thể chế dân chủ tự do, và từ đầu tháng Năm vừa qua (2004) đã chính thức gia nhập Liên hiệp Âu châu (25 nước). Một nhà thơ khác của Slovénie, Tomaž Šalamun, cũng đã được giới thiệu với bạn đọc trên Tiền Vệ ngày 25.5.2004.
Các bài trên được dịch theo các bản Pháp văn. Xin đọc thêm thơ Slovénie trong tuyển tập Poésie serbe, croate, bosniaque, slovène, macédonienne d’aujourd’hui (1992) và Anthologie de la littérature de guerre en Bosnie (1997) của Vladimir Claude Fišera, cả hai cuốn đều do nhà bf, Strasbourg, xuất bản.
|
 |
Các hoạ phẩm sử dụng trên trang này được sự cho phép của các hoạ sĩ đã tham gia trên trang Tiền Vệ
Bản quyền Tiền Vệ © 2002 - 2021